Okur–tepki kuramı bağlamında bir durum çalışması: Miyazaki filmlerindeki ekoeleştirel söyleme öğrenci tepkilerinin analizi

Abstract

Film ve izleyici arasındaki etkileşim biçimlerini göz önünde bulundurarak Miyazaki'nin seçilmiş filmlerinin öğrencilerde ekoeleştirel bağlamda yarattığı tepkiyi ve eş zamanlı olarak öğrencilerin metin üzerinde yaptıkları okumalara verdikleri tepkileri incelemek bu araştırmanın temel amacıdır. Sınıf bağlamında ekolojik söylem ve eko –sinema örneklerinin araştırıldığı bu tez durum çalışması şeklinde tasarlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın çalışma grubuna 2023- 2024 yılında Muş ili sınırlarındaki resmi bir ortaokulda öğrenim gören 14'ü kız 17'si erkek olmak üzere 31 yedinci sınıf öğrencisi dâhil edilmiştir. Örnekleme sürecinde amaçlı örnekleme ile çalışma yürütülmüş öğrencilerin eko-sinema türünün doğal dünyaya karşı tutumlarını etkileyip etkilemediğini belirlemek ya da nasıl etkilediğini analiz etmek için 8 hafta boyunca uygulama yapılmıştır. Araştırma boyunca verilerin analizinde gözlem formlarından, görüşme formlarından ve animasyon filmlerine ait tepkilerin belirlenmesi amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan formlardan yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular dâhilinde yapılan etkinliklerde belirlenen ana fikir ve konuların çevre sorunları, doğa – insan ilişkisi, tüketim gibi evrensel konular olduğu; öğrencilerin karakter ile özdeşim kurma basamağında okuma yaparken ekolojik düzlem üzerindeki karakterin yerine dikkat ederek özdeşim kurdukları, sunulan medya iletilerinde duygularını ifade ederken hiçbir karakter için salt iyi ve salt kötü yargısına varmadıkları sonucuna ulaşılmış ve animasyon filmlerinin verilmek istenilen iletileri aktarma konusunda önemli bir etkileşim aracı olduğu tespit edilmiştir. Hayao Miyazaki'nin izletilen animasyon filmlerinde evrensel konular olan çevre ve çevre sorunları, doğa – insan ilişkisi temaları ile ekoeleştirel iletilere değindiği ve medya iletilerini izleyen grubun da yöneltilen sorular ile bu ileti ve alt iletileri kavradıkları ve aktarabildikleri, bu çalışmanın bulguları ile desteklenmiştir.The main purpose of this research is to examine the reaction of students to Miyazaki's selected films in the ecocritical context and their reactions to the simultaneous reading of the text, taking into account the forms of interaction between the film and the audience. This thesis, in which ecological discourse and eco-cinema examples are investigated in the classroom context, is designed as a case study. In line with this purpose, the study group of the research included 31 seventh grade students, 14 girls and 17 boys, studying in an official secondary school in Muş province in 2023-2024. In the sampling process, the study was carried out with purposive sampling and the application was carried out for 8 weeks to determine whether or how the eco-cinema genre affected the students' attitudes towards the natural world. Throughout the research, observation forms, interview forms and forms consisting of open-ended questions were used to analyze the data in order to determine the reactions to the animated films. Within the findings obtained in the research, it was concluded that the main ideas and topics determined in the activities carried out were universal issues such as environmental problems, nature - human relationship, consumption, students identified with the character by paying attention to the location of the character on the ecological plane while reading in the step of identifying with the character, while expressing their feelings in the media messages presented, they did not make a pure good or pure bad judgment for any character, and it was determined that animated films are an important interaction tool in conveying the desired messages. The findings of this study supported that Hayao Miyazaki's animated films touched on the themes of environment and environmental problems, nature-human relationship and ecocritical messages, which are universal issues, and that the group watching the media messages were able to comprehend and convey these messages and sub-messages through the questions asked.