Osmanlı İslami Politik Düşüncesi ve İdari Tecrübesinin Machiavelli Üzerindeki Etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Niccolo Machiavelli’nin İtalya’nın başında görmek istediği “Prens” tipiyle kendi merceğinden görüp değerlendirdiği “sultan” karakteri arasındaki örtüşmelere dikkat çekmektir. Çalışmada, devlet adamlığı vasfı da bulunan Floransalı yazarın Osmanlı’nın en satvetli ve kudretli zamanını idrak eden bir düşünür olarak bu güce kayıtsız kalamayacağı varsayılmıştır. Öncelikle yazarın, Osmanlı İslam düşüncesi ile açık ya da muhtemel teması çeşitli araştırmalara işaret edilerek ispatlanmaya çalışılmıştır. Sonrasında Machiavelli’nin “Prens” eserini kurgularken İslam Osmanlı tecrübesinin entelektüel, siyasi, idari, askeri ve dini yapısından neler almış olabileceği tartışılarak, Prens ile Machiavelli’nin muhayyilesindeki sultan arasındaki benzerliklere işaret edilmiştir. Sonuç olarak Prens’in bir anlamda Osmanlı sultanının İtalya koşullarına uyarlanmış şekli olabileceği iddia edilmiştir

This study aims to draw attention to the overlaps between the “Prince” type that Niccolo Machiavelli wanted to see in charge of Italy, and the “Sultan” character he saw and evaluated through his own outlook. In the study, it was assumed that the Florentine writer, who was also a statesman, as a thinker who understood the most saturated and powerful time of the Ottoman Empire, could not remain indifferent to this power. First of all, the author’s obvious or possible contact with the Ottoman Islamic thought was tried to be proven by pointing to various studies. Afterwards, it was discussed what might have taken from the intellectual, political, administrative, military, and religious structure of the Islamic Ottoman experience while setting up Machiavelli’s “Prince” and the similarities between the prince and the sultan in Machiavelli’s imagination are pointed out. As a result, it was claimed that the Prince could in a sense be the Ottoman sultan’s adaptation to Italian conditions.