Uyarlanmış hareket eğitimi programının ortaokul öğrencilerinde engellilere karşı empati, tutum ve öz-duyarlılıklarının değerlendirilmesi üzerine bir karma desen araştırması

Abstract

Bu tez, Uyarlanmış Hareket Eğitimi Programının (UHEP) ortaokul öğrencilerinde engellilere karşı empati, tutum ve öz-duyarlılıklarının değerlendirilmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Karma araştırma yöntemleri müdahale deseninde yürütülmüş bu araştırmanın nicel boyutu, ön test-son test kontrol gruplu seçkisiz desen, nitel boyutu ise durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında deney grubu 25, kontrol grubu 25 olmak üzere toplam 50 ortaokul öğrencisi, nitel aşamasında ise sadece deney grubu öğrencileri yer almıştır. Araştırmada Kaya ve Siyez (2010) tarafından geliştirilen KA-Sİ Çocuk ve Ergenler için Empatik Eğilim Ölçeği, Gümüş ve Öncel (2019) tarafından Türkçe uyarlanan Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlar Ölçeği ile Erişen ve arkadaşları (2021) tarafından ortaokul öğrencilerinde geçerlilik ve güvenirliliği yapılan Öz-Duyarlılık Ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Ön test ölçümlerinin alınmasından ardından deney grubu öğrencilerine UHEP uygulanmıştır. Son test ölçümlerinin alınmasından 2 hafta sonra ise sadece deney grubu öğrencilerine kalıcılık testleri uygulanmıştır. Araştırmanın nicel veri analizlerinde Mann Whitney U, Friedman testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, nitel veri analizlerinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bulgular sonucunda 15 ana tema ve 20 alt tema ortaya çıkmıştır. Nicel bulgular sonucunda UHEP' in ortaokul öğrencilerinin empatik eğilim ölçeği duygusal ve bilişsel empati, Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlar Ölçeği etkileşim ve kabullenme, kaçınma, acıma ve yakınlık ile Öz-Duyarlılık Ölçeği öz sevecenlik, öz yargılama, izolasyon ve aşırı özdeşleşme alt boyutunda deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunduğu saptanmıştır. Ancak paylaşımların bilincinde olma ve bilinçlilik alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Kalıcılık testi sonuçlarında ise duygusal empati, acıma, paylaşımların bilincinde olma ve bilinçlilik puanlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı saptanmıştır. Ancak diğer tüm alt boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, 6 haftalık UHEP' in ortaokul öğrencilerinin engellilere karşı empati, tutum ve öz-duyarlılıklarını geliştirdiği ve yarıyapılandırılmış görüşme sonuçlarınında araştırma bulgularını desteklediği görülmüştür.This thesis was carried out with the aim of evaluating the empathy, attitude and self-compassion towards disabled people in secondary school students of the Adapted Movement Education Program (UHEP). The research was conducted with a mixed research methods intervention design. In the quantitative section, there are a total of 50 secondary school students, 25 in the experimental group and 25 in the control group, and in the qualitative section, there is only the experimental group. In the study, the KA-SI Empathic Tendency Scale for Children and Adolescents developed by Kaya and Siyez (2010), the Attitudes Towards Disabled Children Scale developed by Gümüş and Öncel (2019) adapted into Turkish, the Self-Compassion Scale and the semi-structured Self-Compassion Scale, whose validity and reliability were tested by Erişen et al. (2021) An interview form was used. After the pre-tests, UHEP was applied to the experimental group. Two weeks after the final tests were taken, retention tests were applied only to the experimental group students. Mann Whitney U, Friedman test and Wilcoxon Signed Rank test were used in the quantitative data analysis of the study, and content analysis was used in the qualitative data analysis. As a result, a significant difference was found in favor of the experimental group in the emotional and cognitive empathy, interaction and acceptance, avoidance, pity, closeness, self-kindness, self-judgment, isolation and over-identification sub-dimensions of UHEP secondary school students. In the permanence tests, it was determined that there was no significant difference in emotional empathy, compassion, awareness of sharing and consciousness scores. As a result, it was observed that the 6-week UHEP improved the empathy, attitude and self-compassion of secondary school students towards the disabled, and did not affect the emotional empathy, compassion, awareness of sharing and consciousness levels, but it did affect all other sub-dimensions.