Türkiye basınında Almanya (1939-1945)

Abstract

Çeşitli yönleriyle insanlık tarihinin en büyük savaşlarından biri olan İkinci Dünya Savaşı, başta Avrupa olmak üzere yerkürenin farklı coğrafyalarında yıkıcı etkileriyle derin izler bırakmıştır. Savaşın tarafları büyük güçler, Türkiye'yi de savaşa dâhil etme girişiminde bulunmuşsa da Türkiye dengede kalma ve aktif tarafsızlık savunma siyasetini benimsemiştir. Ancak Türkiye, savaş boyunca tarafsızlık ilkesiyle hareket etse de; hem savaş sürecinde hem de savaştan sonra ekonomik, siyasi ve sosyal çalkantıların etkisi altında kalmıştır. Türkiye, savaşa aktif olarak katılmamakla birlikte savaşa dâhil olan ülkedeki gelişmeleri yakından takip etmiştir. Bunu, savaşla ilgili haber ve gelişmelerin Türkiye basınında geniş yer bulmasından anlamak mümkün olabilmektedir. Savaş süresince özellikle Almanya'nın Doğu Avrupa ve Balkanları işgali ile büyük devletlerle mücadelesi Türkiye basınına günbegün yansımıştır. Bu cari durumdan hareketle tez çalışması, dönemin Cumhuriyet, Ulus, Tan, Akşam, Yeni Sabah ve İkdam gibi ana akım gazeteleri referans alarak İkinci Dünya Savaşı süresince Almanya'nın Türkiye basınına yansımasına odaklanmaktadır. Bahse konu ulusal gazetelerin içerik analizi yöntemiyle tarandığı bu tez çalışması; savaşın nedenlerini, savaşı başlatan gelişmeleri, savaş sırasında Almanya'da yaşananları, savaşın Almanya'nın iç ve dış politikasına etkilerini ve en nihayetinde savaşın Almanya'da neden olduğu değişim ve dönüşümleri Türkiye basını üzerinden okumayı deneyimlemektedir. Kısacası, tezin amacı, dönemin güçlü ve kilit ülkelerinden biri olan Almanya'nın, Türkiye ulusal basınında nasıl ve ne şekilde ele alındığını bütüncül bir perspektifle açığa çıkarmaktır.

The Second World War, one of the greatest wars in human history with its various aspects, has left deep traces of its devastating effects in different parts of the globe, particularly in Europe. Although the major powers attempted to involve Turkey in the war, Turkey adopted a policy of maintaining balance and active neutrality. However, despite Turkey's neutrality during the war, it was affected by economic, political, and social turmoil both during and after the war. Although Turkey did not actively participate in the war, it closely monitored the developments in the countries involved. This can be understood from the extensive coverage of war-related news and developments in the Turkish press. Throughout the war, the Turkish press reflected Germany's occupation of Eastern Europe and the Balkans and its struggle with major powers on a daily basis. Based on this current situation, this thesis focuses on how Germany was portrayed in the Turkish press during the Second World War, using mainstream newspapers such as Cumhuriyet, Ulus, Tan, Akşam, Yeni Sabah, and İkdam as references. Through the content analysis method of these national newspapers, this thesis aims to experience reading about the reasons for the war, the developments that triggered the war, what happened in Germany during the war, the effects of the war on Germany's domestic and foreign policies, and ultimately, the changes and transformations caused by the war in Germany through the lens of the Turkish press. In short, the aim of this thesis is to reveal how Germany, as one of the most powerful and key countries of the time, was comprehensively addressed in the Turkish national press.