Dünyada uygulanan helal kosher gıda sertifikasyon sistemleri ve Türkiye'deki ambalajlı gıdaların durumu

Abstract

Koşer ve Helal sertifikalı yiyecek ve içeceklerin bir sertifikaya sahip olabilmesi için gerekli olan kimyasal ve fiziksel özelliklerin önceden belirlenen kriterlere uygun olması gerekmektedir. Yine Koşer ve Helal sertifikalı gıdaların arasındaki farkların belirlenmesi, bu farkların dinsel olarak neden kaynaklandığının açıklanmasıdır. Koşer ve helal gıda yönetmelikleri Yahudiler ve Müslümanların pratik gıda ihtiyacını düzenler. Bu yasalar, bu pazarlara hizmet vermek isteyen gıda şirketlerinin ve gıda hizmeti sağlayıcılarının da bu düzenlemelere uymasını gerektirir. Buna karşılık, bu firmalar, sertifika verenin ilgili gereksinimlerini karşıladıkları ürün ve hizmetlerin reklamını yapmalarına olanak tanıyan bir sertifika almaya çalışır. Yapılan bu tez çalışmasında Türkiye geneli marketlerde piyasaya sürülen ambalajlı ürünlerin Helal ve Koşer sertifikası bakımından durumu incelenmektir. Bu çalışma sırasında farklı marketlerden, 11 farklı kategoride toplamda 1143 adet ürün incelenmiştir. İncelenen kategorilerin hepsi; helal sertifikasyon, koşer sertifikasyon, domuz ürünleri katkısı bulunmama, İslami usullere uygun, alkolsüz içecekler tebliğine uygun ibareleri ve herhangi bir ibarenin bulunmaması gibi kriterlere göre değerlendirilmiştir. Bu tez çalışmasının sonucunda ülkemizde satışa sunulan fermente kırmızı ve beyaz et ürünlerinin %21,90, süt ve süt ürünlerinin %20,50, deniz ürünlerinin %5,88, konserve ve hazır yemek ürünlerinin %28,66, beyaz et ürünlerinin %94,51, kırmızı et ürünlerinin %60, kahvaltılık ürünlerinin %27,08, pastacılık ürünlerinin %22,95, un ve unlu mamullerin %14,29, içecek kategorisindeki ürünlerinin %1,35, çikolata ve bisküvi ürünlerinin %18,14 helal sertifika logosuna sahip oldukları belirlenmiştir. Bununla birlikte yapılan araştırmalar sonucu ülkemizde satışa sunulan fermente kırmızı ve beyaz et ürünlerinin %3,65, süt ve süt ürünlerinin %6,50, deniz ürünlerinin %0, konserve ve hazır yemek ürünlerinin %0, beyaz et ürünlerinin %0, kırmızı et ürünlerinin %6, kahvaltılık ürünlerinin %4,17, pastacılık ürünlerinin %0, un ve unlu mamullerin %0, içecek kategorisindeki ürünlerinin %0, çikolata, bisküvi ve şekerleme ürünlerinin %0,44 koşer sertifika logosuna sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre ambalajlı ürünlerin %28 oranında helal sertifikasına, %2,1 koşer sertifikasına sahip ürünler tespit edilmiştir. Aynı zamanda bu ürünlerin %46,72'sinde "domuz ürünleri katkısı yoktur" ibaresi olduğu belirlenmiştir.In order for Kosher and Halal certified foods and beverages to have a certificate, the necessary chemical and physical properties must comply with predetermined criteria. Again, determining the differences between Kosher and Halal certified foods is to explain why these differences are based on religion. Kosher and halal food regulations regulate the practical food needs of Jews and Muslims. These laws also require food companies and food service providers wishing to serve these markets to comply with these regulations. In return, these firms seek to obtain a certificate that allows them to advertise products and services for which they meet the relevant requirements of the certifier. In this thesis study, the situation of packaged products put on the market in markets across Turkey in terms of Halal and Kosher certificates is examined. During this study, a total of 1143 products were examined in 11 different categories from different markets. All of the examined categories; It has been evaluated according to criteria such as halal certification, kosher certification, no pork products additives, conforming to Islamic procedures, conforming to the non-alcoholic beverage communiqué, and the absence of any phrases. As a result of this thesis, 21.90% of fermented red and white meat products sold in our country, 20.50% of milk and dairy products, 5.88% of seafood products, 28.66% of canned and ready-to-eat food products, 94% of white meat products, 51, 60% of red meat products, 27.08% of breakfast products, 22.95% of pastry products, 14.29% of flour and bakery products, 1.35% of products in the beverage category, and 18.14% of chocolate and biscuit products. have been determined. However, as a result of the researches, 3.65% of fermented red and white meat products sold in our country, 6.50% of milk and dairy products, 0% of seafood products, 0% of canned and ready-to-eat food products, 0% of white meat products, 0% of red meat products. It was determined that 6%, 4.17% of breakfast products, 0% of pastry products, 0% of flour and bakery products, 0% of products in beverage category, 0% of chocolate and biscuit products have kosher certificate logo. According to the data obtained as a result of the research, 28% of the packaged products with halal certificate and 2.1% with kosher certificate were determined. At the same time, it was determined that 46.72% of these products had the phrase "no pork products additive".