Sedanter bireylerde vücut kompozisyonu ile bazı motorik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada sedanter bireylerde vücut kompozisyonu ve fiziksel özelliklere ait seçilmiş değerler ile bazı motorik özellikler arasındaki ilişki düzeyinin kadın ve erkeklerdeki seyrinin benzerlik ve farklılıklar açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Yaşları 18-21 yıl arasında değişen Spor Bilimleri Fakültesi 1. ve 2. sınıf öğrencileri arasından karma örnekleme yöntemlerinden faydalanılarak 12 erkek (19,33±0,98) ve 12 kadın (19±0,73) öğrencinin gönüllülük esasına göre katılım gösterdiği çalışmada veriler kesitsel yöntem ile 3 farklı günde elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesi SPSS programı kullanılarak yapılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilmeden önce kadın ve erkek katılımcılara ait alınan verilerin homojenlik ve normallik durumları Levene ve Shapiro-Wilk testleri ile belirlenmiş, veriler arasındaki ilişki düzeyinin ve yönünün belirlenmesine yönelik Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Erkeklerde esneklik özelliğinin vücut yağ oranı ile doğrusal (0,01), yağsız vücut ağırlığı ile ise ters yönlü güçlü bir ilişkisi (-0,01) söz konusu iken bu ilişki durumunun kadınlarda anlamlılığını yitirdiği tespit edilmiştir. Erkek katılımcıların bel/kalça oranları ile vücut kitle indeksi (VKİ) değerlerinin özellikle güç çıktıları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilirken, kadınlarda bu anlamlı düzeydeki ilişki görülmemiştir. Fiziksel özelliklerden göğüs çevresinin motorik özelliklerle olan anlamlı ilişki düzeyi erkek grubunda daha fazla parametre ile kendini göstermiştir. Sedanter erkek ve kadın bireylerin katılımı ile gerçekleştirilen bu çalışmada vücut kompozisyonu ve fiziksel özelliklere ait seçilmiş değerler ile bazı motorik özellikler arasındaki anlamlı ilişki sayısı ve aynı değişkenler arasındaki anlamlı ilişkinin gücünün erkeklerde daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu durum kadın ve erkeklerde çocukluk dönemlerinden başlayıp 19-20 yaşına gelinceye kadar organizmalarını zorluk derecesi ve süresi değişen yüklenmelere tabi tutmalarındaki farklılıklara ve aynı zamanda gerek genetik ve fizyolojik gerekse vücut kompozisyonu oluşturan öğelerin dağılım oranlarındaki farklılıklar ile açıklanabilir. Vücut kompozisyonu veya bazı motorik özelliklerin iyileştirilmesine yönelik yapılacak antrenman veya egzersiz planlamalarında içeriğin kadın ve erkeğe göre yapılandırılması ve ayrıca geliştirilmesi düşünülen özelliğin, anlamlı ilişki içerisinde olduğu diğer parametrelerle birlikte takip edilmesinin daha anlamlı sonuçlar getireceği düşünülmektedir. Anahtar Kelime: Sedanter, vücut kompozisyonu, fiziksek özellik, motorik özellikler,

In this study, the aim was to examine the relationship between selected values of body composition, physical characteristics, and certain motoric traits in sedentary individuals, focusing on the similarities and differences between men and women. The study involved 12 male (19,33±0,98) and 12 female (19±0,73) students from the 1st and 2nd years of the Faculty of Sports Sciences, who participated voluntarily, using a random sampling method. The data were collected using a cross-sectional method over three different days. The statistical analysis of the data was performed using the SPSS software. Before evaluating the study data, the homogeneity and normality of the data collected from female and male participants were determined using Levene's and Shapiro-Wilk tests. The Spearman Correlation test was used to determine the level and direction of the relationship between the variables. In males, flexibility showed a linear relationship (0.01) with body fat percentage and a strong inverse relationship (-0.01) with lean body mass; however, this relationship was no longer significant in females. A significant relationship was found between the waist-to-hip ratio and body mass index (BMI) values and power outputs in males, while no such significant relationship was observed in females. Among the physical characteristics, the chest circumference showed a significant relationship with motoric features in more parameters in the male group. In this study, conducted with sedentary male and female individuals, the number of significant relationships between selected values of body composition, physical characteristics, and certain motoric traits, as well as the strength of these relationships, was found to be greater in males. This difference can be explained by the variations in the types and duration of physical stress individuals experience from childhood to the age of 19-20, along with differences in genetics, physiology, and the distribution of body composition components. It is suggested that in planning training or exercise programs aimed at improving body composition or some motoric features, structuring the content according to gender and monitoring the development of the intended characteristic alongside other parameters that are significantly related would lead to more meaningful results.