KLÂSİK EDEBİYATTA ADLANDIRMA MESELESİ VE ALİ EMİRÎ’NİN TERCİHİ: OSMANLI EDEBİYATI

Abstract

Osmanlı klâsik edebiyatı, XIII. yüzyıldan itibaren başlayıp klâsik İran edebiyatı etkisinde gelişimini sürdürmüş ve XIX. asrın ortalarına kadar devam ederek hakim edebiyat anlayışı olmuştur. Osmanlı’daki yenileşme ve Batılılaşma hareketleri neticesinde Osmanlı’nın genç aydınları yeni ideoloji ve akımlar keşfederek geleneksel kurumlara karşı saldırgan bir tutum sergilemiştir. Bu tutum kendini edebiyatta da göstermiş, yeni bir edebiyat anlayışı benimseyen aydınlar, geleneğin anlayışı olarak gördükleri Osmanlı klâsik edebiyatı için çoğu olumsuz bakış açısı taşıyan isimlendirmelerde bulunmuştur. Farklı siyasî ve kültürel kaygılarla verilen bu isimler etrafında zamanla bir adlandırma sorunu ortaya çıkmıştır. Söz konusu edebiyat geleneği için kullanılan adlandırmalardan biri de Osmanlı edebiyatı terimidir. Yaygın kanaatlerin aksine bu adlandırma sadece müsteşrikler tarafından kullanılmamış, klâsik edebiyat geleneği içerisinde yetişip bu anlayışla ürünler veren isimler de Osmanlı edebiyatı tabirini tercih etmiştir. Bu isimlerden biri de Ali Emirî Efendi’dir. Bu çalışmada, Osmanlı klâsik edebiyatında var olan adlandırma meselesi üzerinde durulmuş ve Ali Emirî’nin eserlerinde tercih ettiği Osmanlı edebiyatı kullanımı ele alınmıştır.