TÜRKIYE'NIN ORTADOGU'DAKI ASKERÎ FALIYETLERI VE GÜVENLIK STRATEJILERI: 2000 SONRASI DÖNEM ANALIZI

Abstract

Bu çalisma, Türkiye’nin 2000 sonrasi Ortadogu’daki askeri müdahalelerini ve güvenlik stratejilerini analiz etmektedir. Suriye, Irak, Libya ve Katar örneklerinde, Türkiye’nin politikalarinin güvenlik kaygilari, jeopolitik çikarlar ve nüfuz mücadelesiyle sekillendigi görülmektedir. Arap Bahari sonrasi Suriye’de Firat Kalkani, Zeytin Dali ve Baris Pinari operasyonlari, sinir güvenligi, terörle mücadele ve mülteci akinlarini önleme amaçlidir. Irak’ta ise PKK’ya karsi Pençe harekâtlariyla lojistik altyapiyi hedef alan bir strateji izlenmis, sinir ötesi üsler kurularak bölgedeki etkinlik artirilmistir. Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne askeri destek verilerek Dogu Akdeniz’deki çikarlar korunmustur. Türkiye’nin askeri müdahaleleri, bölgesel güvenlik dinamiklerini yeniden sekillendirmis, diplomasinin yetersiz kaldigi durumlarda stratejik bir araç olarak kullanilmistir. Uzun vadede bu politikalarin devami, uluslararasi mesruiyet, fayda-zarar dengesi ve diplomatik iliskilere bagli olacaktir. Türkiye’nin askeri ve diplomatik araçlari uyumlu kullanmasi, bölgesel çikarlarini sürdürmesi açisindan kritik öneme sahiptir.This study analyzes Turkey's military interventions and security strategies in the Middle East post-2000. Examining cases such as Syria, Iraq, Libya, and Qatar, it reveals that Turkey's policies have been shaped by security concerns, geopolitical interests, and competition for regional influence. Following the Arab Spring, operations like Euphrates Shield, Olive Branch, and Peace Spring in Syria aimed to ensure border security, counter terrorism, and prevent refugee influxes. In Iraq, the Claw operations targeted PKK logistics, with cross-border bases enhancing Turkey's regional presence. In Libya, military support for the Government of National Accord (GNA) helped safeguard Turkey's interests in the Eastern Mediterranean. Turkey's military interventions have reshaped regional security dynamics, serving as a strategic tool when diplomacy proved insufficient. The sustainability of these policies in the long term will depend on international legitimacy, cost-benefit calculations, and diplomatic relations. The harmonized use of military and diplomatic tools remains crucial for Turkey to maintain and advance its regional interests.