“Batı’nın Kavramlarıyla Müslümanca Din Felsefesi Yapmanın İmkânı” Başlıklı Makaleye İtiraz

Abstract

Türkiye’de henüz yeni bir bilim dalı olan din felsefesinin hangi temel ilkeler doğrultusunda yapılması gerektiği konusunda farklı yaklaşımlar mevcuttur. Bu yaklaşımlardan biri, Müslümanca bir din felsefesi oluşturulması gerektiği yönündedir. Bu yaklaşıma göre Batı’nın entelektüel uğraşının ürünü olan kavramlardan uzak durulmalıdır. Hasan Er tarafından ileri sürülen bu iddia, Batı’da din felsefesi yapılırken ortaya çıkan bazı temel kavramların Batı’nın Hristiyan Orta Çağ düşüncesiyle hesaplaşmasının bir ürünü olduğu, dolayısıyla temel İslami esaslara uygun olmayacağı düşüncesiyle gerekçelendirilmektedir. Batı’daki din felsefesinin Hristiyanlık temelinde neşet ettiği yargısı kabul edilebilir görünmektedir. Buradan hareketle Hristiyanlığın inanç sisteminin İslam’dan çok farklı olduğu gerçeği temelinde Batı’da din felsefesi yapılırken kullanılan kavramların da İslam ile ilişkilendirilmemesi gerektiği savunulmuştur. Burada özellikle uzak durulması gerektiği iddia edilen üç kavram bulunmaktadır. Bunlar deizm, ateizm ve makalesinin ana temasını oluşturan teizmdir. Bu iddia din felsefesi alanında önemli bir tartışmayı tetiklemektedir. Bu tartışma da belli bir dine özgü bir din felsefesinin olup olamayacağıdır. Makalemizde, yukarıda özetlenen iddialar detaylı bir şekilde ele alınacak ve din felsefesi açısından tartışmanın önemine ışık tutmak amacıyla analitik bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Sonuç olarak kavramların sadece ilk ortaya çıktıkları anlamlarla değil, süreç içinde kazandıkları anlamlarla da ele alınması gerektiği tartışılacaktır. Öte yandan Batı kavramlarıyla Müslümanca bir din felsefesi yapmanın mümkün olup olmadığı sorgulanacak ve eğer mümkün değilse, sonuç olarak din felsefesinin de Müslümanca olmayacağı dikkate sunulacaktır.