Memduh Şevket Esendal'ın eserlerinde kadın

Abstract

Bu tezin amacı, daha çok hikâyeciliği ile bilinen yazar Memduh Şevket Esendal'ın eserlerinde yer verdiği kadın karakterleri ve yazarın kadına bakış açısını incelemektir. Bu amaçla çalışmanın birinci bölümünde öncelikle yazarın şahsi ve edebî hayatı hakkında bilgi verilmiş olup yazarın kadına bakış açısı üzerinde durulmuştur. Tezin ikinci bölümünde ise çalışmanın asıl konusu olan yazarın hikâye ve romanlarında yer verdiği kadın karakterler irdelenmiştir. Bu karakterler, çalışma durumlarına göre (çalışan kadınlar), eğitim düzeylerine göre (eğitimli kadınlar), genç kadınlar (genç kızlar), ev hanımı olan kadınlar, yabancı kadınlar olmak üzere beş farklı başlık altında kategorize edilmiştir. Elde edilen sonuçlar neticesinde yazarın yaşadığı dönemin kadına olan bakış açısı ile yapıtlarında yer verdiği kadın modeli birbirine çok uzak görülmemiştir. Bunun dışında saptanan bir diğer özellik, hikâyelerinde adı geçen kadın karakterleri, özellikle de genç kızlar başta olmak üzere ev hanımı kadınları, evlilik olgusu ile paralel bir şekilde işlemiş olduğudur. Hemen hemen her hikâyesinin kadın kahramanı, o dönem toplumunun kabul gördüğü ve sosyolojik olarak mühim bir olgu kabul ettiği evlilik müessesi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bir diğer sonuç ise kategorize edilen kadın grupları içerisinde yabancı uyruklu kadınların da olduğu, hikâyelerde en çok genç kadınlara yer verildiği, bazı kadınların eşleri tarafından aldatıldığı için kurban, bazılarınınsa ölümcül tipler olmasıdır. Hikâyelerde evlilik olgusunun da bu sebepten en çok genç kadınlar ile evli olan ev hanımları üzerinden yansıtıldığı yorumuna ulaşılmıştır. Yine dikkat çeken bir diğer nokta ise yazarın eserlerinde işlemiş olduğu kadın karakterlerine vermiş olduğu isimlerdir. Çoğu kadın isimleri, birbirinden farklı hikâyelerde birden çok kez kullanılmış olup yazar isim açısından fazla bir çeşitliliğe gitmemiştir.

The aim of this thesis is to examine the female characters included the works of the author Memduh Şevket Esendal, who is better known for his storytelling and the author's perspective on women. Fort his purpose, in the fist part of the study, information is given about the author's personal and literary life and the author's perspective on women is emphasized. In the second part of the thesis, the female characters included in the author's stories and novels, which are the main subject of the study, are examined. These characters are categorized under five different headings: according to their working status (working women), according to their education level (educated women), young women (young girls), women who are housewiwes, and foreign women. As a result of the result obtained, the author's perspective on women in the periodhe lived in and the female model he included in his works were not seen to be too far apart. Apart from this, another fature identified is that the female characters mentioned in his stories, especially young girls and housewives, are treated in parallel with the phenomenon of marriage. The female pratogonist of almost every story was evaluated within the framework of the institution of marriage, which was accepted by socety of that period and considered a sociologically important phenomenon. Another result obtained from the study is that there are foreign women among the categorized women groups, young women are mostly featured in the stories, some women are victims because they are cheated on by their husbands, and some are deadly types. It has been concluded that the phenomenon of marriage is mostly reflected in the stories through housewives who are married to young women. Another point that draws attention is the names the author gave to the female characters in his works. Most women's names were used more than once in different stories, and the author did not vary much in terms of names.