Başarısız Bir Devlet Örneği Olarak: Afganistan

Abstract

Soğuk Savaş’ın ardından küresel sistemde güvenlik algılarında değişiklikler meydana gelmiştir. Bu doğrultuda son yıllarda küresel dünyanının önemli güvenlik sorunlarından biri de başarısız devletler olmuştur. Akademide bu kavram üzerine net bir tanım bulunmamakla birlikte genel anlamda başarısız devletlerin devlete ait fonksiyonlarını yerine getiremediği, yalnızca komşuları için değil tüm dünya ülkeleri için bir tehdit oluşturduğu, vatandaşların güvenliğini ve refahını sağlamadığı konusunda bir fikir birliği mevcuttur. Özellikle 11 Eylül terör saldırılarının ardından El Kaide terör örgütüne ev sahipliği yapan Afganistan, başarısız bir devlet olarak nitelendirilmiş ve akademi literatüründe başarısız devlet kavramı Afganistan üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır. Çünkü Afganistan 2000’li yıllarda terörizmle mücadele kapsamında uluslararası kamuoyunu oldukça meşgul etmiştir. Bu çalışmada da başarısız devlet olgusu Afganistan üzerinden analiz edilecektir. Bu kapsamda Afganistan’daki başarısızlığın nedenin anlaşılması için başta tetikleyici faktörler olmak üzere yapısal ve süreç faktörleri üzerinde durulacaktır. Bu çalışmanın temel varsayımına göre, Afganistan’ın başarısız olmasının en önemli nedeni öncelikle Sovyetler’in ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin bu ülkeyi işgal etmesidir.