27 MAYIS’TAN 12 EYLÜL’E MUŞ’TA SEÇMEN DAVRANIŞI VE YEREL DİNAMİKLERİN ETKİSİ

Abstract

Demokratik siyasal yapılarda seçmen davranışını belirleyen birçok farklı değişken bulunmaktadır. Olağan dönemlerde seçmen davranışı kültürel, politik ve ekonomik gerekçelere göre belirlenebilmektedir. Ancak darbe ve muhtıra gibi farklı isimlerle adlandırılan askeri müdahale biçimleri, seçmen davranışını olağanın dışına çıkarıp ideolojik bir çerçeveye oturtma eğilimindedir. Müdahale sonrası sistem içerisinde varlığına izin verilen partilerin politika üretme süreçleri buna göre şekillenmektedir. Ülke genelinden ayrılan toplumsal farklılıkların kabul görmediği bölgelerde seçmen davranışları tahkim edilmeye çalışılan sisteme muhalif davranışlar biçiminde ortaya çıkabilmektedir. Bu dönemlerde seçmen davranışları da farklılıklarını muhafaza eden yönelimler içerisinde olurlar. Bu yüzden seçmen davranışları da olağanın dışına çıkarak kendi iç dinamiklerine göre şekillenmektedir. Bu çalışmada, 27 Mayıs 1960 ile 12 Eylül 1980 darbesi arasındaki dönemde Muş’ta gerçekleşen genel seçimlerde bu süreçlerin etkileri ele alınmıştır. İki darbe arasındaki seçmenin oy verme davranışlarının ne şekilde belirlendiği Muş ili özelinde ele alınacaktır. Müdahale öncesi ve sonrası genel seçimlerin mukayesesini de ele alan çalışma, seçmenin tercihlerini bir sosyal gurubun üyesi olmakla ilişkilendirilen sosyolojik model ile açıklamaya çalışmaktadır.