Çocuklarda ve Gençlerde Yüksek Şiddetli Aralıklı Antrenmanların Faydaları ve Riskleri: Geleneksel Derleme

Abstract

Aşırı kilolu, obez çocuk ve gençlerin fiziksel aktivite düzeyini artırmaya yönelik yapılan bilimsel araştırmalar, en önemli sorunlardan birinin zaman eksikliği olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca sporcu çocuk ve gençlerin antrenman hacmi erişkinlere kıyasla daha düşüktür. Yüksek şiddetli aralıklı antrenmanlar (YŞAA), zaman açısından ekonomik olması ve kısa zamanda yüksek performans artışı sağlaması nedeniyle uzun süredir uygulanan bir antrenman yöntemidir. Literatürde çoğunlukla erişkinler üzerine yapılan çalışmalar bulunsa da çocuklarda ve gençlerde de YŞAA araştırmalarının sayısı artış göstermektedir. Bu derlemenin amacı, çocuklar ve gençler üzerine yapılan YŞAA araştır- malarının faydalarını ve olası risklerini güncel literatür eşliğinde açıklamaktır. Konuyla ilgili çalışmalar “Web of Science”, “Scopus”, “PubMed”, “EBSCO” ve “ULAKBİM” elektronik veri tabanlarında taranmıştır. YŞAA uygulamalarının çocuklarda veya gençlerde fiziksel ve zihinsel performansa etkilerini araştıran akut ve kronik çalışmalar incelenmiştir. İncelenen çalışmalarda, katılımcıların cinsiyet, vücut ağırlığı, sporcu veya sedanter olmaları ve fiziksel aktivite düzeyleri ile ilgili bir sınır gözetilmemiştir. Sonuç olarak YŞAA’nın çocuklarda ve gençlerde atletik performans parametreleri, genel sağlık belirteçleri ve zihinsel becerileri iyileştirmede faydalı olduğu birçok bilimsel çalışma tarafından kanıtlanmıştır. Ancak egzersiz şiddetinin yüksek olması beraberinde bazı riskleri getirmektedir. Yapılan az sayıdaki çalışmalar, yüksek şiddette ve yoğunlukta yapılan aralıklı antrenmanların, hücre- sel düzeyde riskli durumlar meydana getirebileceğini bildirmiştir. Ayrıca yüksek şiddette yapılan egzersizler, kas-iskelet sisteminde meydana gelebilecek yaralanma riskini de artırmaktadır.