Muş Lalesi (Tulipa sintenisii Baker)’nde Farklı Yetişme Ortamlarının Soğan Gelişimi Üzerine Etkileri

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, farklı yetiştirme ortamlarının (toprak, torf, perlit, harç toprağı) Muş Lalesinin soğan gelişimi üzerine etkilerini incelemek ve en uygun yetişme ortamını belirlemek amacıyla Muş Alparslan Üniversitesi Muş Lalesi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü uygulama arazisinde yürütülmüştür. Materyal ve Yöntem: Çalışmada toprak, torf, perlit ve harç toprağı olmak üzere 4 farklı yetişme ortamında her uygulama için 10 saksı ve her bir saksıya bir soğan gelecek şekilde dikim yapılmıştır. Muş ili sınırları içerisinde bulunan Muş merkez Özdilek köyü, Muş Alparslan Üniversitesi kampüs alanı ve Yıldız Bitkisel Ürünler Tohum ve Tarım San. A.Ş. firması arazisinden temin edilen lale soğanları çalışmanın materyalini oluşturmuştur. Denemede; bitki boyu, ana soğan ağırlığı, toplam soğan ağırlığı, yavru soğan ağırlığı, soğan sayısı, kardeş soğan verme oranı, hasatta toplam soğan ağırlık ortalaması, dikim/hasat soğan ağırlık oranı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere JMP istatistik programı kullanılarak varyans analizi ve korelasyon testi uygulanmış, ortalamalar arasındaki farklılıklar ise LSD çoklu karşılaştırma testi ile belirlenmiştir. Araştırma Bulguları: Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre büyüme ortamlarının ana soğan ağırlığı, yavru soğan ağırlığı ve toplam soğan ağırlığı üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak %5 düzeyinde önemli olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Farklı yetiştirme ortamlarının Muş Lalesinin doğal yetişme ortamı olan toprakla kıyaslandığı bu çalışmada, Muş Lalesinin bazı bitkisel özellikleri incelenmiş ve incelenen tüm özelliklerde harç toprağının (1:1:1 oranında kampüs toprağı:yanmış sığır gübresi:dere kumu) daha olumlu etki gösterdiği ortaya çıkmıştır. Çalışmada Muş lalesinin kültüre alınması, soğanlarının çoğaltılması ve ticari olarak seri üretiminin yapılabilmesi için yetiştirilme ortam içeriklerinin önemli olduğu belirlenmiştir.