Tüketim Kültürü ve Tasavvufi Zühd Geleneği

Abstract

Human beings have the ability to display theirproduction and consumption behavior in the most sophisticated way. Theproduction-consumption processes’ being separated from the restrained religionand the dominated nature has caused problems in the following time. Instead ofsatisfying human spiritual needs, capitalism which is developed and sustainedin economic focus insists on meeting physiological needs by instrumentalizingreligious symbols when necessary. The tradition of sufism, which providesemotional, social and spiritual satisfaction starting from the rightconsumption behavior for man, has exhibited the ideal consumption pattern forhuman and the world with the practices in the past. Firstly, austeritialpractices, which enable the perception of need and what he/she is in need of, will soon teach the needs and measures of the whole world at a later stage. Inthis study, the comparison of moderate consumption which was practiced by Sufiteachings against modern consumption culture which leads to hedonism andnarcissism, is made.

İnsan üretim vetüketim davranışını en sofistike şekilde sergileme özelliğine sahip canlıdır. Modernizmile birlikte bu özellik salt akılcı şekilde karşılanmaya başlanmıştır. Üretim-tüketimsüreçlerinin hayattan koparılmış dinden ve hâkimiyet altına alınmış doğadanayrı işletilmesi ilerleyen zamanlarda problemlere sebep olmuştur. Ekonomiodaklı geliştirilen ve sürdürülmesinde ısrarcı olunan kapitalizm, insanınmanevi ihtiyaçlarını tatmin etmek yerine gerektiğinde dini sembolleri dearaçsallaştırarak fizyolojik ihtiyaçlar üzerinden karşılamakta ısraretmektedir. İnsan için doğru tüketimdavranışından başlayarak duygusal, sosyal ve manevi doyumu sağlayan tasavvufgeleneği geçmişteki zâhidâne uygulamalarıyla insan ve âlem için ideal tüketimörnekliğini sergilemiştir. Öncelikle ihtiyacın kişi için ne ve hangi ölçüdeolduğunun algılanmasını sağlayan riyazet uygulamaları daha sonraki aşamalardabütün âleme karşı ihtiyacın ve ölçünün ne olduğunu yakinen öğretir. Buçalışmada hedonizm (hazcılık) ve narsizme (özseverlik) götüren modern tüketimkültürüne karşı tasavvufi öğretinin pratiğe döktüğü ölçülü tüketiminkarşılaştırılması yapılmıştır.