Bazı Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Erken Fide Gelişimi Dönemlerinde Tuz Stresine Olan Tepkileri

Abstract

Tuz stresi bitkilerin büyüme ve gelişmesini olumsuz etkileyerek verim kayıplarına neden olan en önemli abiyotik stres faktörlerinden biridir. Bitkiler çimlenme ve erken fide gelişim dönemlerinde daha hassas oldukları için tuzluluğun bitkiler üzerindeki olumsuz etkisini bu dönemlerde belirlemek daha uygundur. Bu çalışma farklı tuz dozlarının bazı pamuk tohumlarında çimlenme ve erken gelişim dönemlerine olan etkisini incelemek amacıyla tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme deseni uyarınca 3 tekerrürlü olarak kontrollü koşullarda yürütülmüştür. Denemede PG-2018, Edessa, Flash, BA-308 pamuk çeşitleri materyal olarak kullanılmış ve NaCI dozları 0 (kontrol), 4, 8, 12 dS m-1 olacak şekilde ayarlanmıştır. Kontrol parseline tuz yerine saf su kullanılmıştır. 10 günlük bir çimlenme periyodunun sonunda bitkilerin; kök uzunluğu, sap uzunluğu, fide boyu, fide yaş ağırlığı, fide kuru ağırlığı ve çimlenme hızı değerleri incelenmiştir. Deneme sonucunda elde edilen verilere göre kök uzunluğu, sap uzunluğu, fide boyu, fide yaş ağırlığı ve çimlenme hızı özelliklerinde çeşit, doz ve çeşit ve doz interaksiyonu arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar bulunurken fide kuru ağırlığında çeşit ve dozlar arasındaki farklılıklar önemli çıkmıştır. Çalışmada artan tuz konsantrasyonlarında incelenen bütün özelliklerin olumsuz etkilendiği ve tuz stresine karşı olumlu yönde öne çıkan pamuk çeşidinin PG-2018 olduğu ve 4 dS m-1 dozuna tolerans gösterdiği dikkati çekmiştir.