Müştâk Baba Divanı'nda Mekân ve Algı

Abstract

Müştâk Baba 1759'da Bitlis'te doğmuştur. Müştâk Baba Kâdirîliğin Müştâkiye şubesini kurmuş, âlim, hafız ve mutasavvıf bir şairdir. Tarikatı Bitlis, Muş, Erzurum ve diğer Doğu illerinde; oğlu Edhem Baba vasıtasıyla da İstanbul'da yayılmıştır. Müştâk Baba, 1831 yılında Muş'ta irşadda bulunurken şehit edilmiş ve buraya defnedilmiştir. Sanatta mekân, daha çok anlamsal yönüyle ele alınır. Şairin temasıyla mekân, mekân olmaktan çıkıp hayaller, semboller ve imgelerle genişler. Bu çalışmanın amacı tasavvufî algının mekânı hangi formlarla ortaya koyduğunu göstermek; özelde ise bir sûfînin, Müştâk Baba'nın, Divan'ında mekâna hangi bakış açısıyla baktığını, onu şiirsel bağlam içerisinde nasıl ele aldığını, kendi dünyasında ona hangi algıyla yaklaştığını ortaya koymaktır.

Mustak Baba was born in Bitlis in 1759. Mustak Baba was a scholar, hafiz and sufi poet who founded the Musht?qiyye branch of the Qadirilik. His sect spread in Bitlis, Muş, Erzurum and other Eastern provinces; It spread in Istanbul through his son Edhem Baba. Mustak Baba was martyred in Muş in 1831 while he was guiding and he was buried there. In art, the place is handled more semantically. With the touch of the poet, place ceases to be a place and expands with dreams, symbols and images. The aim of this study is to show in what forms the mystical perception reveals the place, in particular, it is to reveal how a Sufi, Mushtaq Baba, regards the place in his Divan, how he handles it in a poetic context, and with what perception he approaches it in his own world.