Muş Ovasında Beyaz Lahana Üreticiliği: Bağlar Köyü Örneği

Abstract

Bitkisel üretim, insanların temel besin maddesi ihtiyacını karşıladığından dolayı önemini korumaktadır. Son yıllarda tarım alanlarının amacı dışında kullanımının artması ve küresel ölçekte etkili olan pandemi ve bölgesel savaşların gıdaya erişimi zorlaştırması, bitkisel üretimin önemini daha da arttırmıştır. Bu durum elverişli tarım arazilerinin verimli şekilde kullanılması, ekonomik ve katma değeri yüksek olan bitkisel ürünlerin üretilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bitkisel üretim potansiyeli olan Muş ili önemli tarım alanlarına sahiptir. İldeki bu tarım alanlarında farklı bitkisel ürünler yetişmektedir. Bu ürünler arasında özellikle beyaz lahana kalitesi ve verimiyle öne çıkmaktadır. Beyaz lahanadan yapılan Çorti Aşı ve Çorti Turşusu coğrafi işaret almasına rağmen ülke çapında bilinirliliği sınırlı kalmıştır. İlin genelinde bazı ailelerin ev tüketim ihtiyacı için üretilen beyaz lahana özellikle Bağlar Köyü ve çevresinde ticari boyut kazanmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’deki önemli tarım alanları arasında yer alan ve bitkisel desen çeşitliliği çok olan Muş Ovası’nda özellikle beyaz lahananın üretiminin yaygınlaştırılması için öneriler sunulmuştur. Beyaz lahanayla özdeşleşen Bağlar köyünde üretimin yoğunlaşması nedeniyle bu köyde yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle bir saha çalışması yapılmıştır. Çalışma alanının lokasyon haritası ArcMap 10.5 programıyla çizilmiş, katılımcıların görüşleri ise MAXQDA paket programıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre beyaz lahana üreticiliğinin Bağlar köyünde yaygın olmasının nedenleri arasında köyün toprak özellikleri, su kaynaklarına erişim kolaylığı, üreticilerin kuşaktan kuşağa bu işi yaparak uzmanlaşmaları, üreticiler arasında küçük ölçekte dayanışma kültürü ve ortak pazar oluşumu sayılabilir.