Mezopotamya’da Nehir Yargilamasinin Uygulanmasina Iliskin Bazi Degerlendirmeler

Abstract

Mezopotamya cografyasinda yasalarca belirlenen çesitli suçlara o cografyada yasamis uygarliklar farkli cezalar uygulamistir. Fakat Mezopotamya cografyasindaki uygarliklarin geneli benzer bazi suçlarda suçlunun ortaya çikmasini saglamak amaciyla Nehir Yargilamasina basvurmuslardir. Bu yargilamaya basvuran Mezopotamya toplumlari yargilamadan çikan sonuca bagli olarak farkli cezalandirmalarda bulunmuslardir. Örnegin Ur-Nammu yasasinda büyücülük ile itham edilen biri nehre götürülür ve yargilanirdi. Yargilama esnasinda suçlanan kisinin nehirden bogulmadan çikmasi halinde onu suçlayan kisi üç sekel gümüs öderdi. Hammurabi yasasinda da bu uygulamaya basvurulmustur fakat bu yasada Ur-Nammu yasasindaki kadar iyi niyetli davranilmamistir. Hammurabi yasasina göre birini büyücülükle suçlayan kisi ve suçlu görülen nehir yargilamasina beraber giderlerdi. Eger suçlu görülen kisi yargilamadan sag çikarsa suçlayan kisi öldürülür ve mal varligi suçladigi kisiye kalirdi. Nehir yargilamasi Mezopotamya’da Eski, Orta ve Yeni Asur dönemlerinde de uygulanan bir sistemdi. Bu sistemdeki amaç nehir yargilamasini gerektirecek bir suçtan dolayi suçlanan kisinin masum veya suçlu oldugunun ortaya çikarilmasiydi. Bu çalismada özellikle Hammurabi (Eski Babil) yasasinda yargilamayi gerekli kilan ikinci maddeden hareketle yargilamanin nasil uygulandigini ve Mezopotamya’da Nehir Yargilamasinin yapildigi iki kentten örnek verilecektir. Ayrica yine Hammurabi yasasinda bazi maddelerde, zina olayinda oldugu gibi, birinin zina ederken yakalanmasi sonucunda nehre dogrudan idam edilmek üzere atilmasi bu çalismada ele alinacaktir.