Anadolu Mandalarında Fleckscore Yöntemine Göre Tip Özelliklerinin Sınıflandırılması

Abstract

Bu çalışma, Anadolu mandalarında süt, karkas ve döl verimini etkileyen doğrusal tip özelliklerinin Fleckscore yöntemi kullanılarak sınıflandırılması amacıyla yürütüldü. Çalışmanın materyalini, Bitlis ilinde manda yetiştiriciliği yapan 122 manda çiftliği ve bu işletmelerde yetiştirilen 611 baş sağmal manda oluşturdu. Verilerin hazırlanması amacıyla Microsoft Excel programı, verilerin istatistiki değerlendirilmesi için SPSS 20.0 sürümü kullanıldı. Çalışmada, beden yapısının değerlendirilmesi amacıyla sağrı yüksekliği (4.93 puan), beden derinliği (4.53 puan), sırt-bel uzunluğu (5.51 puan), sağrı uzunluğu (4.76 puan), kalça genişliği (5.40 puan), sağrı genişliği (5.46 puan), ve sağrı eğimi (5.39 puan) özellikleri sınıflandırıldı. Kaslılık yapısının değerlendirilmesi amacıyla üst bud genişliği özelliği (4.88 puan) sınıflandırıldı. Meme yapısının değerlendirilmesi amacıyla ön meme lobu uzunluğu (4.78 puan), arka meme lob uzunluğu (5.15 puan), ön meme bağlantısı (6.12 puan), meme taban yüksekliği (8.24 puan), ön meme başı uzunluğu (6.24 puan), ön meme başı kalınlığı (4.84 puan), ön meme başı yerleşimi (4.39 puan), arka meme başı yerleşimi (6.03 puan), ve meme merkez bağı (4.50) özellikleri sınıflandırıldı. Ayak bacak yapısının değerlendirilmesi amacıyla arka bacak açısı (5.55 puan), tırnak taban yüksekliği (4.06 puan), diz eklem kalitesi (5.83 puan), ve arka bacak duruşu (3.80 puan) özellikleri sınıflandırıldı. Özellikler için verilen sınıflandırma puanlarına bağlı olarak beden yapısı, kaslılık özelliği, meme yapısı, ve ayak- bacak yapısı için ortalama fleckscore puanları sırasıyla, 79.57 puan, 80.51 puan, 80.53 puan ve 77.21 puan olarak hesaplandı. Bu çalışmanın sonuçlarından hareket ederek, Anadolu mandalarında doğrusal tip özelliklerinin süt ve süt içeriği, döl verim özellikleri, meme sağlığı, ayak-bacak sağlığı, ve sürü ömrü ile olan fenotipik ve genotipik ilişkiler konularında detaylı araştırmaların yapılması tavsiye edilmektedir.