OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE MARDİN’DE MODERN BELEDİYECİLİK FAALİYETLERİ

Abstract

Klasik dönemde Osmanlı kentlerinin beledi işlerinden kadılar ve vakıf müessesesi sorumluydu. 19. yüzyıl, kentlerin altyapı ve imar ihtiyaçlarının giderek arttığı bir döneme denk gelmektedir. Tanzimat modernleşmesiyle birlikte kent yönetiminden sorumlu yeni kurumlar hayata geçirilmiştir. Osmanlı Devleti’nin ilk modern belediyesi başkent İstanbul’da kurulmuştur. 1864 Tuna Vilayet Nizamnamesi’ni takip eden gelişmeler ise Osmanlı taşrasında belediyeciliğin başlamasına vesile olmuştur. Modern belediyecilik daha çok liman ve ticaret kentleriyle özdeşleşmiştir. Kentlerin sosyal, ekonomik, coğrafi ve demografik yapısı belediyeciliğin niteliğini belirlemiştir. Mardin Belediyesi’nin kuruluşuna işaret eden en erken kayıtlar 1869 yılına aittir. Buna rağmen kaynaklarda bir süre belediyenin ismi geçmemektedir. Belediyenin faaliyetlerle anıldığı yıllar 1880 ve sonrasıdır. Mardin Belediyesi, yerel amillerin etkisi altında faaliyet yürütmüştür. Bu çalışma kapsamında Osmanlı arşiv belgelerinden Mardin Belediyesi tarihine dair bir örneklem oluşturulmuştur. Çalışmada salnameler, süreli yayınlar ve diğer kaynaklardan da istifade edilmiştir.