SAĞLIK OKURYAZARLIĞI VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: BİR META ANALİZ ÇALIŞMASI

Abstract

Çalışmanın amacı, sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin ve moderatör değişkenlerin bu ilişkiye etkisinin araştırılmasıdır. Araştırma, meta analiz yöntemi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Literatürde yapılan çalışmalara 1 Ocak – 4 Nisan 2023 tarihleri arasında YÖK Tez Merkezi, Google Scholar, DergiPark ve TUBİTAK ULAKBİM veri tabanları kullanılarak ulaşılmıştır. Türkçe ve/veya İngilizce yayın dilinde, makale ve tez yayın türünde, tam metne ulaşılabilen, nicel araştırma yöntemi kapsamında Türkiye’de gerçekleştirilen ve sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalar araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamına ulaşılan 4.906 çalışmadan 14’ü dâhil edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 3.931 birey oluşturmaktadır. Rastgele etki modeline göre ortak etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif ve orta dereceli bir ilişki bulunmuştur (M:0,275; %95 GA:0,193-0,352). Yayın yanlılığı test edilmemiştir. Meta regresyon analizi sonuçları, sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi yayın yılı değişkeninin etkilediğini (B:0,051; p<0,05), yaş ortalaması değişkeninin ise etkilemediğini göstermiştir (B:0,001; p>0,05). Sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiye etki edebilecek çeşitli değişkenlerin de göz önünde bulundurulması önerilmektedir.