Cari Açığı Belirleyen Faktörler: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Abstract

Throughout history, one of the most important problems of Turkey's economy has been the problem of the current deficit. One of the most important objectives of the economic management was to solve the current deficit problem, since the current deficit would be a sign of the crisis as the GDP ratio exceeds a certain value. This study aims to identify the determinants of the current deficit in Turkey. In this context, analysis was made with the help of the Least Squares Method, using annual data for the period 1990-2018. As a result of the study, it was concluded that the ratio of exports to imports, direct foreign and portfolio investments decreased the current deficit, openness ratio increased the current deficit.

Tarih boyunca Türkiye ekonomisinin en önemli problemlerinde birisi şüphesiz cari açık sorunu olmuştur. Cari açığın GSYH oranının belli bir değer üzerine çıkması kriz belirtisi olacağından dolayı ekonomi yönetimlerinin en önemli amaçlarından birisi cari açık sorununu çözmek olmuştur. Bu çalışma Türkiye’de cari açığın belirleyicilerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Dünya Bankası, TCMB ve TÜİK’ten 1990-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak Türkiye’de cari açığın belirleyicileri tespit edilmiştir. Çalışmanın ekonometrik analiz kısmında ise En Küçük Kareler(EKK) yöntemi kullanılmıştır. EKK uygulamadan önce serilerin durağanlıkları ve EKK için gerekli varsayımlar test edilmiş, test sonucunda serilerin durağan olduğu ve gerekli varsayımların sağlandığı görülmüştür. Çalışmanın sonucunda ihracatın ithalatı karşılama oranı, doğrudan yabancı ve portföy yatırımlarının cari açığı azalttığı, dışa açıklık oranının ise cari açığı artırdığı sonucuna ulaşılmıştır