Ömer Hayyâm'ın "Nevrûznâme” Adlı Eserinde Takvim Çalışması

Abstract

Omar Khayyâm started to work with Isfahan (Maliksah) Observatory to update Iran (Farisi) Calendar together with the leading scientists of the period. It was planned to continue its activities with a long-term study program, astronomical studies lasted only 18 years. The astronomical studies carried out at the Isfahan (Malikşah) Observatory were written with the works of Omer Khayyâm's Zîj-î Malikşahî and Navruzname. It is not possible to state that the entire work called Zîj-î Malikşahî has reached today. It is claimed that only a small part of this work-whose author is not known- was preserved and reproduced by the Isma'i li. Another work, Navruzname, has survived to the present day. In particular, the work we have benefited from in writing this article is the source published by Iranian writer Mücteba Minovi in 1933. This resource contains information on astronomical elements and calendar studies. With this aspect, the work named Navruzname has value

Ömer Hayyâm, İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde dönemin önde gelen bilim insanları ile birlikte İran (Farisi) Takvimi’ni güncellemek için çalışmalara başlamıştır. Uzun süreli bir çalışma programı ile faaliyetlerini sürdürmesi planlanmasına rağmen, astronomik çalışmalar ancak 18 yıl sürmüştür. İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde sürdürülen astronomik çalışmalar Ömer Hayyâm’ın, Zîc-i Melikşahî ve Nevruzname adlı eserleri ile kaleme alınmıştır. Zîc-i Melikşahî adlı eserin tamamının günümüze kadar ulaştığını ifade etmek pek mümkün görünmemektedir. Yalnız bu eserin küçük bir kısmının -yazarı belli değil- İsmailliler tarafından muhafaza edildiği ve çoğaltıldığı iddia edilmektedir. Diğer bir eser olan Nevruzname adlı eser ise günümüze kadar ulaşmıştır. Özellikle bu makalemizin yazılmasında istifade ettiğimiz eser, İranlı yazar Mücteba Minovi’nin 1933 yılında neşrettiği kaynaktır. Bu kaynakta astronomik öğelere ve takvim çalışmalarına ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Bu yönü ile Nevruzname adlı eser kıymete haiz bulunmaktadır.