CUMHURBAŞKANININ ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİ VE TÜRKİYE’NİN İSTANBUL SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASININ HUKUKİ ANALİZİ

Abstract

2011 yılında imzalanıp, 2012 yılında taraf olunan İstanbul Sözleşmesi’nin Türkiye bakımından feshedilmesine dair 3718 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 20Mart 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin taraf olduğu—TBMM’nin onaylanmasını uygun bulduğu—bir uluslararası antlaşmadan Türkiye’yi çekerken, 9 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 3. maddesinin verdiği yetkiyi kullanmıştır. 3718 Sayılı Karar yerindelik vehukukilik tartışmalarına konu olmuş ve ilgili Cumhurbaşkanı Kararı’nın iptaliistemiyle Danıştay’da dava açılmıştır. Bu makale, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmasının yerindelik tartışmalarından tamamen bağımsız olarak,bu Kararın iç hukuka ve uluslararası hukuka uygunluğunu incelemektedir.Bahusus, 2018 öncesi, Bakanlar Kurulunun uluslararası sözleşmeler üzerindekiyetkileri ve bu yetkilerin nasıl kullanıldığı irdelenmekte ve benzer yetkilerin2018 yılı itibarıyla yürütmenin başı olarak Cumhurbaşkanına geçtiği gözlemlenmektedir. Dolayısıyla, kanun koyucu ilgili yetkileri Cumhurbaşkanındanalana kadar ve uluslararası hukukun elverdiği ölçüde, devletin ve yürütmeninbaşı sıfatıyla Cumhurbaşkanının, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası antlaşmalardan Türkiye’yi çekme ve/veya bu antlaşmaları Türkiye bakımından feshetmeye yetkili olduğu anlaşılmaktadır.

The Presidential Decision No. 3718, withdrawing Turkey from Assemblyapproved Istanbul Convention was published in Official Gazette on 20 March 2021. This Decision has faced numerous criticism on its expediency and legality, and it is subject of a lawsuit with cancellation request before the Council of States. Regardless of Decision’s propriety discussion, this article aims at examining the legality of the Decision pursuant to Turkish domestic law and international law. Specifically, Council of Ministers’ authority on treaties and how this authority had been used until 2018 are scrutinized. In the post-2018 Turkey’s Presidential System, quite similar authority on treaties has been bestowed on Turkish President. Therefore, until Turkey’s Grant National Assembly takes back the President’s power on treaties, and so long as international law accommodates such an action, Turkish President, as head of state and government, has the authority to both terminate bilateral treaties and withdraw Turkey from any multilateral treaties.