Türkiye’de İdare İçindeki İnsan Haklarına İlişkin Birimlerin İncelenmesi

Abstract

İnsanlığın 21. yüzyıla taşıdığı en önemli değerlerden biri olan insan hakları kavramı, bugün evrensel olarak kabul gören temel bir değeri ifade eder. İnsan hakları alanında kabul gören en büyük başarı ise devletlerce, insan haklarını koruma gerekliliğinin farkına varılması ve kabul edilmesi olmuştur. Günümüz dünyasında da insan hakları, siyasal düşüncelerin ve yönetimlerin saygınlık ve meşruluk ölçütü haline gelmiştir. Uluslararası koruma mekanizmalarının insan hakları ihlallerini önlemede yetersiz kalması sonucu uluslararası örgütler, hükümet yapıları ve sivil toplumu buluşturan ortak bir yapı olarak ulusal insan hakları kurumlarını ortaya çıkarmıştır. İnsan haklarını koruma ve ihlallerin önlenmesini sağlama iddiası ile yasal düzenlemeler yapılmış olup insan haklarını korumak ve ihlalleri önlemek amacını taşıyan birçok kurum ve kuruluş kurulmuştur. Ancak insan hakları ile ilgili kurumsal yapının oluşturulması girişimlerinde ortaya konanların, amaç edindikleri bu iddiayı temsil edip etmediğinin belirlenmesi, işlevselliğinin takip edilmesi gerekmektedir. İnsan haklarını korumak ve ihlalleri önlemek amacıyla oluşturulan düzenlemeler, Türkiye’de insan haklarını kişilerde koruma gerekliliğinin anlaşıldığını görme açısından önemli gelişmelerdir Bu çalışmada ulusal ve uluslararası arenada insan hakları ihlallerine çözüm olabilecek hukuksal düzenlemeler ve insan hakları belgeleri incelenmiş ve özellikle insan haklarının idari koruma mekanizmalarına yönelik Türkiye’deki kurumsallaşma çabaları ve araştırma alanı olarak Türkiye İnsan Hakları Kurumu bünyesinde 81 il ve 957 ilçede kurulan İl ve İlçe İnsan Hakları Kurullarından Bingöl İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları örnek seçilmiş, kurulun amacı, yapısı ve isleyişi VII inceleme konusu yapılırken, Bingöl İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulu üyelerine uygulanan anket tekniği ile kurulun işlevselliği sorgulanmış bulgular ve çözüm yolları tartışılmış ve önerilere yer verilmiştir.