Temayên Pirsgirêknavend di Edebîyata Zarokan de

Abstract

Ev gotar, di edebîyata zarokan de temayên pirsgirêknavend û çareserîyên wê dinirxîne. Pirsgirêknavend di nav mijarên edebîyata zarokan de pêdaçûneke giring tê hesibandin. Bi piranî di nav edebîyata zarokan de ev berhem wekî metnên nû tên hesibandin. Herçiqas meriv di nav berhemên klasîk/kevin de li hin pirsgirêkan rast bê jî ev pêdaçûna nûjen pirsgirêkan di navenda berheman de bi cih dike û bi amanceke plankirî wan bi kar tîne. Loma pirsgirêk û çareserîya wê di berhemên berbehs de bi taybetî tên sêwirandin. Amanca sereke ya nêrîna pirsgirêknavend ew e ku zarok di gel navbeynkarîya berhemên wisa pirsgirêkên xwe çareser bikin yan jî ji vî alîyî ve alîkarîyekê bibînin. Ji xeynî vê yekê xwînerên din jî bi saya van berheman jiyanê nas dikin û dibin xwedî nirxên wekî alîkarî, empatî û hwd. Pirsgirêknavend li gor prensîbên sereke yên edebîyata zarokan yên wekî rastîya zarokan û îzafîyeta zarokan sikil digire. Ji ber vê yekê hin taybetîyên xweser jî dihewîne. Berhemên mînak ku di vê xebatê de wekî vekolîna analîtîk a dokuman hatine nirxandin berhemên Kurmancî û yên wergêrana Kurmancî ne û temayên wan dikare wiha bên rêzkirin: Pirsgirêkên ranezanê, nexwesîyê, wendabûnê, tenêmayînê, tirsa çûna cem bijîsk, tirsa çûn û destpêkirina dibistanê, qonaxa dijwarîya hînbûnê ya ajotina bisiklêtê, tirsa çûyina cem berber, kêmasîya bixwebawerîyê, feqîrî û zarokên xebatkar, parastina hawirdorê, pirsgirêka yêdinbûnê, pirsgirêka koçkirinê ya li herêmên tundûtîjî lê diqewime.Bu çalismada çocuk edebiyatinda sorun odakli temalar ve bunlarin çözümleri incelenmektedir. Sorun odaklilik, çocuk edebiyati konulari arasinda önemli bir yönelim olarak kabul edilir. Çocuk edebiyatinda bu eserler çogunlukla yeni metinler olarak konumlandirilir. Her ne kadar bazi sorunlara geleneksel eserlerde rastlanilsa da bu yönelim sorunlari merkeze alir ve onlari amaçli olarak kullanir. Bu yüzden sorun ve çözümü, söz konusu eserlerde özel olarak kurgulanir. Sorun odakliligin temel amaci, çocuklarin bu tür ürünler araciligiyla sorunlarini çözmeleri veya bu konuda yardim almalaridir. Bunun disinda diger okuyucular da bu ürünler sayesinde yasami tanir, yardimlasma, empati vb. degerlere sahip olur. Sorun odaklilik çocuk edebiyatinin temel ilkeleri olan çocuk gerçekligi ve çocuga görelige uygun olarak sekillenir. Ayrica bazi bagimsiz özellikler de içerir. Bu çalismada doküman analizi yöntemiyle incelenen örnek ürünler Kürtçe ve Kürtçeye çevrilmis eserlerden olusmakta olup temalari uyku sorunu, hastalik ve doktor korkusu, kaybolma, okula baslama korkusu, bisiklet sürmeyi ögrenme güçlügü, yalniz kalma, berbere gitme korkusu, özgüven eksikligi, yoksulluk ve çocuk isçiler, çevreyi koruma, göç ve ötekilestirmenin yasandigi bölgeler seklinde siralanabilir.