Demokrat Parti döneminde Van

Abstract

Bu çalışmada, Van'ın Demokrat Parti dönemindeki genel fotoğrafı çekilmeye çalışılmıştır. Dört bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde çok partili hayata geçiş dönemiyle birlikte CHP ve DP'nin Van'daki teşkilatlanmaları ve siyasi faaliyetleri ele alınmıştır. Bilhassa arşiv belgelerinden hareketle her iki parti teşkilatında görev alan kişilere ve mezkûr kişilerin sosyal, kültürel ve ekonomik durumlarına dair bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde DP iktidarında Van'ın siyasal hayatına mercek tutulmuştur. Bu bağlamda 1950, 1954 ve 1957 genel seçim sonuçlarından hareketle Van'ın siyasi eğilim ve tercihleri ortaya konulmuştur. Ayrıca bu bölümde, Van'daki muhtarlık ve belediye seçimlerine yer verilerek Van'ın yerel siyaseti de görünür kılınmaya çalışılmıştır. Yine bu bölümde TBMM tutanaklarından hareketle Van milletvekillerinin TBMM'deki faaliyetlerine ve performanslarına da temas edilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde Van'daki sosyal ve kültürel hayata odaklanılmıştır. Bu minvalde Van'da nüfus hareketlerine ve Van'ın demografik yapısına; Van'daki eğitim ve kültür hayatına, Van Halkevi ve faaliyetlerine; basın-yayın, sinema ile sağlık kurumlarına ve çalışmalarına yer verilmiştir. Tezin dördüncü ve son bölümünde ise DP iktidarında Van'daki iktisadi hayat ile bayındırlık ve imar çalışmaları ele alınmıştır. Bu bağlamda Van'da tarım, hayvancılık, madencilik, sanayileşme ve ticaret alanlarındaki yatırımlar ve gelişmeler hakkında bilgiler aktarılmıştır. Son tahlilde, daha ziyade dönemin arşiv belgeleri, yerel ve ulusal gazeteler ile istatistikler ve raporlar gibi birincil kaynaklara referansla kaleme alınan bu çalışma, Van hakkında yapılan telif eserlerle de desteklenmiştir. Van'ın DP iktidarındaki siyasi, sosyal, kültürel, iktisadi hayat ve bayındırlık alanındaki durumunu gözler önüne seren bu çalışma, aynı zamanda Tek Parti döneminde gerilen devlet-toplum ilişkilerinin yeniden yumuşadığını da göstermesi açısından önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Van, Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, Van'da Siyasal, Kültürel ve İktisadi Hayat, Van'da Bayındırlık ve İmar Çalışmaları.In this study, which was prepared as a master's thesis, the general photograph of Van during the Democratic Party period was tried to be taken. In the first part of the study, which consists of four parts, the organization and political activities of CHP and DP in Van with the transition period to multi-party life are discussed. In particular, based on archival documents, information about the people working in the organizations of both In the second part of the study, the political life of Van during the DP government was examined. In this context, Van's political tendencies and preferences were revealed based on the 1950, 1954 and 1957 general election results. In addition, in this section, Van's local politics were tried to be made visible by giving place to the mukhtar and municipal elections in Van. Parties and the social, cultural and economic status of the aforementioned people is given. In addition, in this section, the activities and performances of the Van deputies in the Grand National Assembly of Turkey were also mentioned, based on the Minutes of the Grand National Assembly of Turkey. The third part of the thesis focuses on the social and cultural life in Van. In this context, the population movements and demographic structure in Van; education and cultural life, Van Community Center and its activities; media, cinema, health institutions and their studies were included. In the fourth and last part of the thesis, the economic life, public works and zoning works in Van during the DP government are discussed. In this context, information about investments and developments in agriculture, animal husbandry, mining, industrialization and trade in Van was given. In the final analysis, this study, which was written with reference to primary sources such as archival documents of the period, local and national newspapers, statistics and reports, was also supported by copyrighted works about Van. This study, which reveals the political, social, cultural, economic and public works situation of Van under the DP rule, is also important in terms of showing that the state-society relations, which were strained during the single-party period, softened again. Key Words: Van, Democrat Party, Republican People's Party, Political, Cultural and Economic Life in Van, Public Works and Zoning Works in Van.