YAHYA KEMAL'İN ‘NEŞÂTÎ’NİN GAZELİNİ TAHMİS’İ ÜZERİNDENYAHYA KEMAL VE NEŞÂTÎ’Yİ OKUMAK*

Abstract

Yahya Kemal Beyatlı, 20. yüzyıl Türk edebiyatının, kültür ve düşünce dünyasının önde gelen aydınlarındandır. O, çok yönlü bir kişiliktir. Şair, yazar ve aynı zamanda bir siyasetçidir. Onun manzum eserlerinin yanında mensur eserleri de bulunmaktadır. Şiirlerinde iki farklı şiir dili görülür. Bu anlamda iki şiir kitabı ön plana çıkar. Bunlardan birincisi Kendi Gök Kubbemiz ikincisi ise Eski Şiirin Rüzgârıyleadını taşır. Bunun dışında Rubaileradlı bir eseri de bulunmaktadır. Kendi Gök Kubbemizonun yeni tarzda yazdığı modern şiirlerden oluşurken Eski Şiirin Rüzgârıyleadlı kitabı ise divan şiirinin etkisiyle yazılmış şiirlerden müteşekkildir. Bu iki kitap özellikle dil, üslup ve kullanılan nazım biçimleri bakımından birbirlerinden ayrılırlar. Kendi Gök Kubbemiz’de sade bir Türkçe kullanan Yahya Kemal, Eski Şiirin Rüzgârıyle adlı eserinde divan şiirinin 20. yüzyıldaki temsilcisi gibidir. Bu çalışmadaEski Şiirin Rüzgârıyleadlı eserin "Musammatlar" bölümünde geçen "Neşâtî'nin Gazelini Tahmis" başlıklı şiir incelenmiştir. Bilindiği üzere "tahmis" bir şairin gazel yahut kasidesinin her beytinin önüne üç mısra eklenmesiyle oluşturulur. İki farklı şairin mısralarının bir araya gelmesiyle oluşturulan tahmiste amaç şiirde konu bütünlüğünü sağlamaktır. Tahmisin güzelliği tahmisi yazan şairin başarısına bağlıdır. Bu çalışmada divan şiirinin başarılı şairlerinden Neşâtî'nin "-ı bile" redifli meşhur gazeline Yahya Kemal'in yazdığı tahmis tetkik edilmiştir. Bu çalışmada mezkûr tahmisten yola çıkılarak hem Yahya Kemal hem de Neşâtî'nin sanatından söz edilmiş, her iki şairin kaleminden vedüşünce dünyasından süzülerek bir araya gelen tahmise istinaden bazı tespitlerde bulunulmuştur.