İlkokulda sosyal bilgiler eğitimi konulu çalışmalara genel bakış: Bir meta sentez çalışması

Abstract

Bu araştırmada ilkokulda Sosyal Bilgiler eğitimi alanındaki çalışmalara ilişkin araştırmaların mevcut durumunun analizinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma, nitel verilerin yorumlanması ve değerlendirilmesinin temel alındığı, bu çalışmaların yine nitel bir yaklaşımla ele alınarak sonuçlarının derinlemesine irdelendiği, benzerlik ve farklılıklarının ortaya konulduğu meta sentez çalışmasıdır. Araştırma verilerinin toplanmasına 10 Ekim 2017 tarihinde başlanmış, veri toplama süreci makalenin tamamlanmasına kadar geçen süre zarfınca (30 Haziran 2018) devam etmiş, yayımlanan yeni çalışmaların da verilere dâhil edilmesine özen gösterilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ilkokulda Sosyal Bilgiler eğitiminde yapılan çalışmaların konu alanlarına ilişkin sonuçlar incelendiğinde, program değerlendirmesi, konu ya da ünite bazlı çalışmalara ilişkin incelemeler ile değer eğitimine yönelik çalışmaların olduğu görülmüştür. Özellikle Sosyal Bilgiler program incelemeleri ile ilgili elde edilen sonuçlarda 1’den 5’inci sınıflara kadar program geliştirme öğeleri açısından inceleme çalışmalarının olduğu görülmüştür. Ayrıca ilkokulda Sosyal Bilgiler eğitimine yönelik nitel çalışmaların çoğunlukla eylem araştırması, durum çalışması ve fenomenolojik desende temellendiği görülmüştür. Gömülü teori/kuram oluşturma ve etnografik desende çalışmaların azınlıkta olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmaların veri analiz süreçlerine ilişkin sonuçlarda içerik analizi ve betimsel analiz yöntemlerinin ön planda olduğu görülmüştür. Öte yandan incelenen çalışmaların birçoğunda analiz yöntemlerinin belirtilmediği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ilkokulda Sosyal Bilgiler eğitimi çalışmalarında programın sahada uygulamasına dönük çalışmaların yapılması önerilebilir.