Sosyal Öğrenme Bağlamında İllegal Bir Davranış Olarak ‘POS Tefecilerde Kart Kırdırma' : Bingöl Üniversitesi Öğrencileri Örneği

Abstract

Ekonomik sorunlara bireylerin getirdiği illegal çözüm yöntemi olarak tefecilik, gelişen teknoloji ve yaygınlaşan bankacılık hizmetleri ile birlikte boyut değiştirmiş, pos tefecilik halini almıştır. Pos tefecilerde kartla para çekme eylemi de ‘kart kırdıma’ olarak anılmaktadır. Yaygınlaşan bir davranış olan pos tefecilerde kart kırdırma eylemi mağduriyetler de doğurmaktadır. Bu mağdurların önemli bir kısmını da üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Bu çalışmanın evreni Bingöl Üniversitesi öğrencileridir. Örneklem grupları, nicel veri tekniği için tabakalı ve basit seçkisiz tekniklerle belirlenen 460 öğrenciden, nitel veri için ise amaçlı örnekleme tekniğinin kullanılarak seçilen 12 öğrenciden oluşturulmuştur. Kart kırdıran öğrencilerin aile ve arkadaşların borç edinmekten kaçındığı, çoğu öğrencinin kart kırdırma eyleminin suç olduğunu bilmediği, bazılarının ceza alsa bile eylemi tekrar etme eğilimde olduğu görülmüştür. Öğrenciler arasında kart kırdırma eyleminin sosyal öğrenme yoluyla yaygınlaştığı anlaşılmıştır.

As a method of illegal solution brought by individuals to economic problems, usury has turned into the form of POS usury with changing technology and expanding banking services. The majority of victims are university students. The sample groups are composed of 460 students determined by stratified and simple random techniques for quantitative data technique, and 12 students who were selected for qualitative data by using purposive sampling technique. In the study, It was detected that students who negotiated cards refuse to borrow money from their families and friends, and that most students do not know that the act of negotiating cards was a crime. The negotiating card among students is becoming widespread with social learning.