Bedir Gazvesi’ne Katılanların Bağışlandığını Belirten Hadis Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Mekkelilerin Hudeybiye antlaşmasının şartlarını ihlal etmesi üzerine Hz. Peygamber Mekke’nin fethine karar vermiş ve kan dökülmesinin önüne geçmek için de hazırlıklarını gizli yapmıştır. Seferin yönünü öğrenen Hâtıb b. Ebû Beltea Mekke’deki ailesini korumak için Mekkelilere durumu haber verme girişiminde bulunmuştur. Bunu öğrenen Hz. Peygamber, ilgililere mektubun ulaşmaması için bazı sahâbîlerini görevlendirmiştir. Bu hatasından dolayı Hâtıb ihanet, münafıklık gibi suçlamalara maruz kalmıştır. Bu olay İslâm tarihinde birçok yönden tartışıla gelen Ashâb-ı Bedir’in bağışlandığını konu edinen hadisin vürûdüne ve Mümtehine sûresi birinci ayetin nüzûlüne vesile olmuştur. Çalışmada Bedir Gazvesi’ne katılanların bağışlandığını belirten hadis anlam, yorum-bilim ve fıkhî sonuçlar açısından inceleme konusu edinecektir. Ayrıca “Ashâb-ı Bedr’in bağışlanmış olması dünya ve ahiret hayatını ilgilendiren her şeyi kapsar mı?” gibi soruların cevabı aranacaktır. Buna yardımcı olması için çalışmada Hâtıb ve mektubu taşıyan Sâre’nin kısa biyografisine, mektubun içeriğine, söz konusu hadisin değişik varyantlarına, anlam-yorum-bilim açısından tahliline ve ondan çıkarılacak fikhî sonuçlara değinilecektir. Bunun için konu deskriptif ve analitik bir bakışla incelenecek, fikir-hadise irtibatına dikkat edilecek ve nitel araştırma metotlarından dokümantasyon analiz yönteminden faydalanılacaktır.