KUR’AN’DA ‘İNSAN’ KELİMESİ: ANLAM VE İŞARET ALANI

Abstract

Bu makalede, Kur’ân’ın, nüzul döneminde, dini hususlarda ve çeşitli vesilelerle gelişen sosyal olaylarda kullandığı ‘insan’ kelimesiyle kimi ya da kimleri kastediği konusu ele alınmıştır. Bu kelimeyle kastedilenin tespit edilmesiyle oluşan mana ile tespit edilemediği veya edilmediği durumlarda elde edilen mananın mukayesesi yapılmıştır. ‘İnsan’ kelimesinin kime ya da kimlere işaret ettiğinin mutlak olarak tespit edilememesi durumunda ilgili ayetlerin mana takdirlerinin oluşmasında bir eksiklik olup olmadığı hususu analiz edilmeye çalışılmıştır. Bununla, hem Kur’an’ ın nüzul ortamında hem de geçmiş toplumlarda ortaya konulan tutum ve davranışların fâili ya da ilgilisi olarak zikredilen ‘insan’ kelimesinin medlûlünün tespitine dair çabanın ilgili ayetlerin manasına ne tür katkı sağlayacağı konusu da incelenmiştir. Bu anlamda nüzul ortamında gelişen olayların ya da bu olaylarla ilgisi sebebiyle tarihin herhangi bir kesitinde meydana gelen hadiselerin anlatımında kullanılan ‘insan’ kelimesinin delâletinin tespiti, ilgili ayetin anlamının tespitinde ‘olmazsa olmaz’ bir ön şart olup olmadığı ve Kur’an’ın bu yöntemi tercih sebebi konu edilmiştir. Sonuç olarak sayıca çok az olan bazı ayetler hariç, ayetlerde geçen ‘insan’ kelimesi ile kimin ya da kimlerin kastedildiği hususunda farklı gerekçelerle bir ittifakın olmadığı sonucuna varılmıştır.

In this article the concept of ‘human’ which is used in the Qur’an when it revealed about the religious subjects and the context of social events that develop in various ways in religious matters have been evaluated. Comparison has been made about the conclusion of meanings obtained from whose are meant by the terms of ‘human’ and meanings unattainable from whose are meant by the terms of ‘human’. As a result if ‘human’ cannot be determined in absolute terms with whom or to whom, it has been tried to analyze whether there is a deficiency in the formation of meaning. With this, what kind of contribution contributed to the meaning of the verses have been discussed about the concepts of ‘human’ which used in the Qur’an sent on period obout the religious subjects and the context of social events that develop in various ways in religious matters. In this sense, the detection of stated word in any historical section or in the period of Qur’an sent of whose are meant by the terms of ‘human’ and to whom they are pointing have been discussed whether it is a necessary precondition or not. Besides, the reason is why The Qur’an chooses this method has been discussed. As a result except some verses, it has come to the conclusion that there is no alliance with different reasons for who or what is meant by ‘human’.