Fas Krallığında Dinin Kurumsallaşması: Yüksek Âlimler Konseyi

Abstract

Fransa Himayesi döneminde kurulmuş olan Din ve Vakıf İşleri Bakanlığı, Fas Krallığı devleti 1956 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra da varlığını korumuş ve faaliyetlerini devam ettirmiştir. Bakanlığın bu yeni dönemdeki işlevi ise Fas Krallığı’nın sahip olduğu güçlü ritüellerin modern döneme aktarılmasında önemli bir rol üstlenmek olmuştur. Ayrıca, Bakanlık söz konusu işlevini yerine getirirken sürekli bir şekilde kurumsal büyümesini sürdürmeye de devam etmiştir. 2011 yılında Ortadoğu ve Kuzey Afrika coğrafyasında birçok ülkede başlayan protesto gösterileri sonrası yaşanan krizlerden Fas’ın komşuları da etkilenmiştir. Ancak bu eylemleri doğru okuyarak bahse konu süreçten “sistemi” daha güçlü ve oturmuş bir şekilde çıkartan Fas Krallığı’nın “istisnai hâli” daha çok tartışılmaya başlanmıştır. İşte bu çalışmada, Fas Krallığı’nın bu istisnai durumunun oluşumunda ve devamında önemli bir rol üstlenmiş olan Din ve Vakıf İşleri Bakanlığının kurumsallaşma süreci ele alınacaktır. Söz konusu sürecin tüm ülkede nasıl bir etkiye sahip olduğunu daha iyi analiz edebilmek için ise vaka olarak Yüksek Âlimler Konseyi seçilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada Yüksek Âlimler Konseyi üzerinden, Fas Krallığı’nın dini kurumsallaşma sürecini nasıl tamamladığı ve bunun diğer dini kurumlara nasıl etki ettiği üzerinde durulacaktır.