Kur'ân'daki Mübhemâtın İdeolojik Yorumu: Kummî Örneği

Abstract

Qur’ân has largely preserved the linguistic subtleties of the society that witnessed its period of revelation as well as it has a unique structure. In this context, we can count the fact that the Quran contains the Ambiguous (Mubham) expressions. It is possible to see the Mubhamat expressions in the Quran as an important element towards its universality. However, it is understood that some interpretations regarding them overshadow the universal message of the Quran. It is known that some people who are especially bigoted make comments on the Mubhamat in the Quran, with their own ideologies. For example, the number of "extreme" comments made by some names who are affiliated with Shia, contrary to the spirit of the Quran, are not few. Kummi is one of them. When al-Qummî’s Tafsir is examined, it is seen that he tries to interpret most of the Ambiguous expressions in the Quran with an arbitrary approach that emphasizes his sectarian concerns. The method of document analysis was used in this study, which aims to criticize the ideological interpretation of the Ambiguous (Mubhamat) in the Qur’an by taking al-Qummî as an example.

Kur’ân, benzersiz bir yapıya sahip olmakla birlikte kendi nüzûlüne tanıklık eden toplumun dil inceliklerini büyük oranda muhafaza etmiştir. Kur’ân’ın mübhem ifadeler içermiş olmasını da bu bağlamda sayabiliriz. Kur’ân’daki mübhemâtı aynı zamanda O’nun evrenselliğine müteveccih önemli bir unsur olarak görmek mümkündür. Ne var ki bunlara yönelik bazı yorumların, Kur’ân’ın evrensel mesajını gölgelediği anlaşılmaktadır. Bilhassa mutaassıp bazı isimlerin, kendi ideolojilerini desteklemek gibi mülahazalarla Kur’ân’daki mübhemâta yönelik yorumlar yaptığı bilinmektedir. Örneğin Şia’ya müntesip bazı isimlerce Kur’ân’ın ruhuna muhalif “aşırı” nitelikli yorumların sayısı az değildir. Şia’sının sembol isimlerinden olan Kummî bunlardan biridir. Tefsirine bakıldığında Kummî’nin Kur’ân’daki mübhem ifadelerin çoğunu mezhebî kaygıları öne çıkaran; keyfî bir yaklaşımla yorumlamaya çalıştığı görülmektedir. Kummî örneğinde Kur’ân’daki mübhemâtın ideolojik yorumunu kritize etmeyi hedefleyen bu çalışmada doküman analizi metoduna başvurulmuştur.