GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÖRGÜTLERDE ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARI: KAVRAMSAL BİR BAKIŞ AÇISI

Abstract

Üretkenlik karşıtı iş davranışları; örgüt çalışanı tarafından çeşitli sebeplerle örgüte ve çalışma arkadaşlarına maddi ve manevizararlar verebilecek davranışların bilinçli ve istekli bir şekilde yerine getirilmesi anlamına gelmektedir. Bu davranışlarınörgütlerin amaçlarına ulaşmasında en büyük engellerden biri olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada üretkenlik karşıtı işdavranışları kavramının geçmişten günümüze yansımasını ortaya koymak ve Ocak 2003-Mayıs 2017 tarihleri arasında yapılanve belirli kıstaslara göre belirlenen bilimsel makalelerin ve tezlerin incelenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçdoğrultusunda üretkenlik karşıtı iş davranışlar kavramı, türleri, boyutları, nedenleri, sonuçları ve bu davranışları engellemeninyollarının incelenmiştir. Bu çalışma ile gerçekte hangi davranışın üretkenlik karşıtı sayılabileceğine karar verilmesi, üretkenlikkarşıtı iş davranışı türleri ve boyutları arasındaki anlam karmaşası giderilmesi, bu davranışların nedenlerinin ve sonuçlarınıntespiti ile yöneticilere faydalı olacağı düşünülmektedir. Üretkenlik karşıtı iş davranışları türlerinden ya da literatürde budavranışlar yerine kullanılan Örgütsel Sapma, Saldırgan Davranışlar, İşyeri Nezaketsizliği, Örgütsel İntikam, Muhalif Davranışlarve Örgütsel Sabotaj konuları hakkında yapılan araştırmalar da çalışma kapsamında yer almaktadır.

Counterproductive Work Behaviors; it means that the behaviors that could cause material and moral harm to the organizer and his colleagues by the organizational staff for various reasons are consciously and eagerly carried out. It is known that these behaviours are one of the biggest obstacle in reaching the aims of organisations. In this study, it is aimed to reveal the daily reflection of the concept of counterproductive work behaviors and to examine and compare the scientific articles and dissertation determined between January 2003 and May 2017 according to certain criteria. For this purpose, the concept of counterproductive work behavior, types, dimensions, causes, possible consequences and ways of preventing these behaviors are examined. By this study it is thought that what behavior is actually judged to be counterproductive, that the meaning complexity between types and dimensions of counterproductive behavior is resolved, and that the causes and consequences of these behaviors are useful to the managers. Researches on organizational deviation, aggressive behaviors, workplace insensitivity, organizational revenge, dissociative behaviors and organizational sabotage, which are used instead of these behaviors in the types of counterproductive work behaviors or in the literature are also included in the scope of the study.