Arazi Kullaniminin Cografi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Haritalanmasi ve Analizi: Van Sehri Örnegi

Abstract

Bu çalismada, Van merkez ilçeleri ve bunlarin sehir merkezi ile yakin çevresinin alindigi arazi kullanim durumunun analizi amaçlanmistir. Çalismada Cografi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Corin haritalarinin manuel çizimi ve sayisallastirma yöntemiyle bazi haritalar olusturulurken, diger bazi haritalar ise uzaktan algilama ve kontrollü siniflandirma metoduyla yapilmistir. Van sehrinin ekonomik, sosyal ve kültürel yönleriyle gelismesi ilin kirsal yerlesmelerinden ve çevre illerden göç almasina neden olmustur. Bu durum arazi kullanimini etkilemistir. Sehirde, 1990, 2010 ve 2024 yillarindaki arazi kullaniminda degisme oldugu görülmüs ve en önemli degisimin tarim arazileri, çiplak alan ve yerlesme alanlarinda oldugu gözlemlenmistir. 1990 yilinda sehir merkezinde tarim alani (%72), yerlesim alani (%11) iken 2024 yilinda tarim alani (%62)’ye düsmüs, yerlesim alani ise (%27)’ye yükselmistir. Yerlesmelerin daha çok ovada kurulmasi tarimsal arazilerin yok olmasina neden olmakta ve yapilasmaya uygun olmayan ovada depremden kaynakli riskleri arttirmaktadir. 2011 yilinda yasanan Van Depremi’nden sonra yeni yerlesim yerleri TOKI konut uygulamalariyla daha çok çiplak alan niteliginde olan ve daha saglam olan arazilere kaydirilmistir. Ancak depremin unutulmasiyla birlikte tekrar ovadaki tarim arazileri üzerinde yapilasma hiz kazanmistir. Bu arastirma arazi kullaniminda yasanan birtakim sorunlarin irdelenmesi ve yapilasmaya uygun olmayan arazilerin amaci disinda kullanilmasinin gelecekte sorunlari daha da büyütebileceginin vurgulanmasi bakimindan önemlidir.