Sadreddin Konevi'nin "İ'cazu'l-Beyan Fi Te'vili-Ümmi'l-Kura'an” Adlı Eserinin İşari Tefsir Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

SadreddînKonevi’ye ait olan “İ'cazü'l-Beyan fi Te'vili-Ümmi'l-Kur’ân” adlı eserKonevi’nin İşâri tefsirde derin bir ilme ve kavrayışa sahip olduğugöstermektedir. İbnu’l-Arabi’ninetkisinde kalan Konevi’nin Fatiha Suresi üzerine yazdığı bu eserde felsefitasavvuf ve işâri tefsir bilgisi meczolmuştur. Fatihasuresi İhtiva ettiği konulardan dolayı “Ümmü’l-Kur’ân” olarak isimlendirilmişve âlimler nezdinde “Kur’ân’ın özeti” olarak kabul görmüştür. Hakkında müstakileserlerin kaleme alındığı Fatiha Suresinin işâri tefsire tabi tutulduğu bu eseringiriş bölümünde tasavvufi bilgiler verilmekte ve diğer bölümlerde ise işâritefsir yapılmaktadır. Birçoktasavvufi ıstılahın kullanıldığı ve seçkin insanların anlayabileceği üst birdilin kullanıldığı bu eserin anlaşılması oldukça zordur. Tasavvufi Istılahlarave İbnu’l-Arabi’nin fikriyatına vakıf olmayan birinin bu eseri anlaması kolaydeğildir. Eser işâri tefsirin güzel bir örneğini teşkil etmektedir. Dolayısıile eseri işâri tefsirin şartları çerçevesinde incelememiz gerekmektedir.Makalemizde, eserde işâri tefsirin makbul olmasının şartlarına riayet edilip edilmediğiincelenecek, önemli vurgular belirtilecek ve işâri tefsirin şartlarınauyulmadığı yerlerde esere ilmi eleştiriler yöneltilecektir.