Futbolcularda ön kondisyonlanma aktivitesi ve kafein alımının sprint, anaerobik kapasite ve yorgunluk indeksi üzerine akut etkisi: Cinsiyet karşılaştırması ve bireysel yanıtlar

Abstract

Araştırmanın amacı, erkek ve kadın futbolcularda ön kondisyonlanma aktivitesi (ÖKA) ve kafeinin sprint, anaerobik kapasite ve yorgunluk indeksine akut etkisini incelemektir. Araştırmaya 8 erkek 8 kadın olmak üzere 16 futbolcu katılmıştır. Katılımcılara 48-72 saat arayla 5 farklı günde testler yapılmıştır. Katılımcılar, rastgele belirlenen kontrol (KON), plasebo (PLA), kafein (KAF), plasebo + ön kondisyonlanma aktivitesi (PLA+ÖKA) ve kafein + ön kondisyonlanma aktivitesi (KAF+ÖKA) gruplarına eşit sayıda ayrılmıştır. Kontrol günü hariç diğer günlerde 3 mg/kg kafein veya plasebo verilmiştir. Kafein veya plasebodan önce ve 50 dk sonra ''Brunel Ruh Hali Ölçeği'' (BRHÖ) uygulanmıştır. Ayrıca katılımcıların farklı zamanlarda algılanan zorluk derecesi (AZD) ve kalp atım hızı (KAH) ölçülmüştür. KON, KAF ve PLA günü 2., 4., 6., 8., 10. ve 12. dakikalarda 10 ve 30 m sprint testi gerçekleşmiştir. Daha sonra Wingate anaerobik güç testi uygulanmıştır. KAF+ÖKA ve PLA+ÖKA günü pliometrik ÖKA uygulanmış ve aynı testler gerçekleşmiştir. Parametreler arasındaki asıl etki ve etkileşim için tekrarlı ölçümlerde çok yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Etki büyüklüğü için kısmi eta kare (ηp2) hesaplanmıştır. BRHÖ için uygulamalar arası karşılaştırmalarda Kruskal-Wallis Testi, uygulamaların ön test ve son test değerlerini karşılaştırmak için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Ayrıca sonuçlar ''En Küçük Gerçek Fark'' değerleri hesaplanarak bireysel düzeyde de değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, uygulamalar arasında 10 ve 30 m sprint performansı anlamlı farklılık göstermemiştir (p>0,05). Wingate testinde ise KON'a kıyasla KAF zirve güç performansını artırmıştır (p<0,05). KAH ve AZD için anlamlılık gözlenmemiştir (p>0,05). Plasebo ve kafein uygulamalar arasında ruh halini etkilememiştir (p>0,05), ancak uygulama içi ön test-son test değerlerinde erkeklerde ve kadınlarda plasebo ve kafein yorgunluk değerlerini artırmıştır (p<0,05). Bireysel sonuçlarda, 10-30 m sprint, zirve güç, ortalama güç ve yorgunluk indeksinde bazı katılımcılarda performans artarken, bazı katılımcılarda performans düşmüştür. Bireysel sonuçlara detaylı bakıldığı zaman performans artışının daha fazla olduğu görülmektedir. Futbolcularda akut performans artışı için ÖKA ve kafein alımının birlikte uygulanmasında bireysel farklılıklar dikkate alınmalıdır.The aim of the study was to investigate the acute effects of pre-conditioning activity (CA) and caffeine on sprinting, anaerobic capacity and fatigue index in male and female football players. Sixteen football players, 8 male and 8 female, participated in the study. Participants were tested on 5 different days 48-72 hours apart. Participants were randomized equally into control (CON), placebo (PLA), caffeine (CAF), placebo + preconditioning activity (PLA+CA) and caffeine + preconditioning activity (CAF+CA) groups. Except for the control day, 3 mg/kg caffeine or placebo was given on the other days. The "Brunel Mood Scale" (BRMS) was administered before and 50 min after caffeine or placebo. In addition, the participants' Rating of perceived exertion (RPE) and heart rate (HR) were measured at different times. A 10 and 30 m sprint test was performed at 2., 4., 6., 8., 1.0 and 12. minutes on CON, CAF and PLA day. Then Wingate anaerobic power test was performed. On the day of CAF+CA and PLA+CA, plyometric CA was applied and the same tests were performed. For the main effect and interaction between the parameters, repeated measures multi-way analysis of variance (ANOVA) was used. Partial eta squared (ηp2) was calculated for effect size. Kruskal-Wallis Test was used for comparisons between the interventions for the BRMS, and Wilcoxon Signed Rank Test was used to compare the pre-test and post-test values of the interventions. The results were also evaluated at the individual level by calculating the "Smallest Real Difference" values. As a result, 10 and 30 m sprint performance did not differ significantly between the conditions (p>0.05). In the Wingate test, CAF increased peak power performance compared to CON (p<0.05). No significance was observed for HR and RPE (p>0.05). Placebo and caffeine did not affect mood between interventions (p>0.05), but placebo and caffeine increased fatigue in male and female (p<0.05) in pre-test and post-test values within the intervention. In individual results, in 10-30 m sprint, peak power, average power and fatigue index, the performance of some participants increased while the performance of some participants decreased. When the individual results are examined in detail, it is seen that the performance increase is more. Individual differences should be taken into account in the combination of CA and caffeine intake for acute performance enhancement in football players.