Yeni Savaşlar ve Çocuk Askerler

Abstract

Yeni savaşlar kavramı, Soğuk Savaş sonrası dönemin değişen özellikleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır ve ilk olarak Mary Kaldor tarafından 1999 yılında kullanılmıştır. Geleneksel savaşlardan farklı olarak daha az maliyetle daha fazla kazanç elde etme hedefleri doğrultusunda yeni savaşların aktörlerinin çeşitli araçlar/yöntemler geliştirdikleri görülmektedir. Özellikle devlet dışı aktörler, hukuki anlamda bağlayıcı olabilecekleri yasaların eksikliğinden faydalanarak savaş suçu işlemektedirler. Geleneksel savaşlarda hukuken “korunan” statüsünde olan çocuklar, yeni savaşlarda devlet dışı aktörlerin doğrudan şiddetine/araçsallaştırılmasına maruz kalmışlardır. Çocuklar, devlet ve devlet dışı aktörlerin hedefleri doğrultusunda savaşlarda bazen bir savaşçı bazen de arka cephede hizmet personeli olarak kullanılmaktadır. Savaşlarda cephede ve cephe arkasında çalıştırılan veya görevlendirilen çocuklar, çocuk askerler olarak tanımlanmaktadır. Tarihsel süreçte çocukların savaşlarda yer alması ilk defa yeni savaşlarda ortaya çıkmış bir olgu değildir. Fakat hukuki olarak çocuk ve çocuk asker kavramlarının tanımlanması yirminci yüzyılda gerçekleşmiştir. Böylece savaşın değişen özellikleri itibariyle kavramsal ve hukuksal açıdan çocuk askerler yeni savaşların bir aracı haline gelmiştir. Çocuk askerler, yeni savaşların aktörleri için, maliyeti düşük ve gerek personel açığını gidermek gerekse de ideolojik hedeflerini gerçekleştirmek açısından kullanım alanı geniş bir savaş aracı haline gelmiştir. Çalışma çocuk askerlerin kullanılmasını yeni savaşlar bağlamında değerlendirmektedir.