TÜRKİYE’DE CAFERİLERİN MEZHEBİ KİMLİKLERİNDEN DOLAYI YAŞADIKLARI DIŞLANMA VE AYRIMCILIK

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yaşayan Şii mezhep ailesine bağlı dini gruplardan biri olan Caferilerin yaşadıkları dışlanma ve ayrımcılık duygusunu, Iğdır ili örneği üzerinden incelemektir. Türkiye’deki Caferi nüfus sayısı ve yoğunluğu, illere ve bölgelere göre değişmektedir. Caferilerin mensup olduğu Şii mezhebinin hâkim olduğu İran’a ve Caferi- Azerbaycan Türkü nüfusunun ağırlıklı olduğu Azerbaycan’a sınırı olan Iğdır ili araştırmanın örneklemi için seçilmiştir. Iğdır’da yoğun Caferi nüfusu yaşadığı için Türkiye’de yaşayan Caferilerin mezhebi olarak yaşadıkları ayrımcılık duygusu, Iğdır ili örneği üzerinden araştırılmıştır. Hem literatür üzerinden yapılan kapsamlı araştırmalar hem de Iğdır’da yaşayan Caferi mezhebi mensuplarıyla yapılan görüşmelerden hareketle, Iğdırlı Caferilerin Türkiye’de ait oldukları mezhebi inançtan dolayı nasıl bir ayrımcılık hissettikleri analiz edilmiştir. Bu çalışmada; Caferiliğin ne olduğu, Iğdırlı Caferilerin Sünni camilerinde ibadet edebilme durumu, sosyal hayatta ve ibadetlerde yadırganmaları, Caferi mezhebine saygı duyulmaması, namaz kılarken mühür kullanımına alaycı bakma ve Türkiye’de Caferi olmanın zorluğu gibi başlıca konular analiz edilmiştir. Katılımcılar ile yapılan görüşmeler sonucunda anlaşıldığı üzere Caferilerin toplumsal hayatta bekledikleri kadar rahat yer alamadıkları ortaya çıkmıştır.