Batı'nın Entelektüel İktidarı ve Türk Modernleşmesi

Abstract

Batı'nın yerküre ölçeğinde birkaç yüzyıldır süregelen egemenliğinin en önemli dayanaklarından biri sahip olduğu entelektüel iktidardır. İnşa etmiş olduğu entelektüel hegemonya aracılığıyla Batı, düşünce biçimlerini, sorunlara yaklaşımda kullanılan perspektifleri ve kavramsal araçları belirlemekte, böylelikle elinde tuttuğu söylem üstünlüğüyle kendi iktidarını tahkim etmekte ve sürekli kılmaktadır. Bu bağlamda, oryantalizm de Batı'nın entelektüel iktidarının önemli araçlarından biri olarak belirmektedir. Oryantalizm çerçevesinde yerli aydın sınıfı ise, Batı kökenli modernleşme, gelişme ve kültür akımlarının meşruiyetinin üretilmesi işleviyle donatılmaktadır. Batı'nın siyasi, ekonomik, askeri ve diğer alanlardaki üstünlüğünü önceleyen entelektüel iktidarının yol açtığı entelektüel bağımlılığı aşmak, söz konusu iktidarın işleyiş mekanizmasının eleştirel bir analizden geçirilerek ifşa edilmesini gerekli kılmaktadır. Bu çalışma, Türk modernleşmesi örneği üzerinden, oryantalizmin Türk modernleşmesindeki içerimlerini ve yerli aydının tutum ve davranışlarını da ele almak yoluyla, böyle bir ifşa gereğini yerine getirmektedir.Anahtar Kelimeler: Batı'nın Entelektüel İktidarı, Türk Modernleşmesi, Oryantalizm, Aydın