Muş koşullarında değişik susam (sesamum indicum L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim ve kalite üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma; Muş koşullarında değişik susam çeşitlerinde iki farklı ekim zamanında verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi amacı ile 2023 yılında yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırma sonucunda incelenen özelliklerden bitki boyu 102.6 -146.9 cm, dal sayısı 2.8 - 5.7 adet/bitki, ilk kapsül yüksekliği 46.9 - 60.4 cm, bitkide kapsül sayısı 30.5 - 55.2 adet/bitki, kapsülde tohum sayısı 36.2 - 58.9 adet, bin tane ağırlığı 3.03 - 3.62 g, tohum verimi 48.2-153.4 kg/da, sabit yağ oranı %21.5-46.7, sabit yağ verimi 16.5 - 60.6 kg/da arasında değişiklik göstermiştir. . Bu sonuçlara göre denemede kullanılan 10 tescilli susam çeşidinden verim yönünden başta Tanas çeşidi olmak üzere Sarısu, Batem-Aksu, Batem-Uzun, yağ oranı yüksekliği bakımından ise Gölmarmara ve Muganlı-57 çeşitlerinin Muş koşullarında başarı ile yetiştirilebileceği tespit edilmiştir. Ekim zamanı olarak Mayıs ayının ikinci yarısı daha uygun bulunmuştur.This study was carried out in 2023 to investigate the yield and quality characteristics of different sesame cultivars at two different sowing times under Muş conditions. The experiment was established according to completely randomized design with split plot arrangements with 3 replications. Plant height varied between 102.6 -146.9 cm, number of branches per plant varied between 2.8 - 5.7, first capsule height varied between 46.9-60.4 cm, number of capsules per plant varied between 30.5-55.2, number of seeds in per capsule varied between 36.2-58.9, thousand grain weight varied between 3.03-3.62 g, seed yield varied between 48.2-153.4 kg/da.oil content varied between 21.5 - 46.7%, oil yield varied between 16.5-60.6 kg/da. According to these results, among the 10 registered sesame cultivars tested, Tanas, Sarısu, Batem-Aksu, Batem-Uzun could be recommended in terms of seed yield and in terms of oil content Gölmarmara and Muganlı-57 cultivars could be recommended for Muş conditions. The second half of May was found more suitable sowing time.