TÜRKİYE'DE GSYH VE DÖVİZ KURU HAREKETLERİNİN CARİ DENGE ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: VAR ANALİZİ YAKLAŞIMI

Abstract

1980'li yılların başında, gerekli altyapı ve yasal düzenlemeler yapılmadan hayata geçirilen ticari serbestleşmeye dönük ekonomi politikaları, o yıllardan itibaren artış sergileyen cari açık sorununu günümüze kadar beraberinde taşımıştır. Bu nedenle Türkiye ekonomisi ile ilgili olarak son dönemlerde en çok tartışılan konulardan biri ülkenin cari işlemler açığı rakamının büyümesidir. Bunun en önemli nedeni ise cari dengenin ekonominin en önemli bileşenlerinden biri olmasıdır. Bu kapsamda yapılan eş-bütünleşme analizi sonucunda seriler arasında eş-bütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca daha sonra yapılan VAR Modeline dayalı nedensellik testi sonucunda ise döviz kuru ile cari işlemler dengesi arasında bir nedensellik ilişkisi bulunamazken, GSYH ile cari işlemler dengesi arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

The economic policies which is oriented trade liberalization implemented without the necessary infrastructure and regulations at the beginning of 1980, has carried the current account deficit increased from an exhibit that year until today. For this reason, the growth of the country's current account deficit figures is the one of the most discussed topics in recent years regarding Turkey's economy. The most important reason of this is the current account balance is one of the most important components of the economy. In this context, as a result of cointegration analysis, cointegration relationship between the series have been identified. The causality test results indicate that while any causality relationship between exchange rate and current acount balance could not be seen, bi-directional causality has been found between GDP and current account balance.