Tesîra Zimanê Tirkî Li Ser Devoka Serhedê: Wekî Nimûne Milazgirta Mûşê

Abstract

Bu araştırmada konuşma pratiği esas alınarak Kürtçeyi asimilasyonunun bir boyutu ortaya koyuldu. Makalemizde çalışma sahası; Kürtlerin yerleşik olduğu Serhat bölgesinde yer alan Muş ilinin Malazgirt ilçesi seçilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkçenin, Kürtçenin Serhat şivesine olan etkisini Malazgirt örneği ile göstermektir. Araştırma yöntemi, bireylerle diyalog esaslı, yani mülakat tekniğine dayanmaktadır. Yaptığımız mülakatta katılımcıları dört kategoride bölüştürdük. Bu kategoriler yaş, eğitim, cinsiyet ve ikamet yeri olarak tanımlandı. Bu çalışmanın neticesinde Kürtçenin Serhat şivesinin Türkçeye epey maruz kaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca göze çarpan sonuçlardan biri de Türkçeye maruz kalan tarafın en çok leksîkal alan olduğudur. Gramatikal yani morfolojik, fonolojik ve sentaks bağlamında da ödünç alımların olduğu görülmüş ve dil değişimi başta olmak üzere Kürtçe konuşanların dilinde birçok farklı sonuçları ortaya çıkardığı tespit edilmiştir.

Em ê hêleke asîmîlasyonê ya Kurdî digel pratîka axaftinê di vê gotarê de pêşkêş bikin. Di vê gotarê de bajarokê Milazgirtê yê li ser bajarê Mûşê ku li herêma Serhedê ya li bakurê Kurdistanê dikeve, wekî qada xebatê hatîye hilbijartin. Di vê xebatê de armanc ew e ku tesîra zimanê Tirkî ya li ser vê devokê û li vê herêmê çêbûye, bi nimûneya Milazgirtê bê nîşandan. Rêbaza vekolînê, wekî guftûgoya digel kesan bingeh hatîye girtin. Ev guftûgo di çar kategorîyan de pêk tê; wekî temen, xwendayetî, zayend û cihê jîyanê. Wekî encam di vê gotarê de dixuye ku ev devok di bin tesîra zimanê Tirkî de maye. Herwiha hat dîtin qada ku herî zêde tirkîfîke bûye qada lêksîkal e. Ji alîyê morfolojîk, fonolojîk û sentaksê ve jî qerzkirinên berbiçav hene.