Bursalı İffet Divanı'nın tahlili

Abstract

Yaşadığı dönemin önde gelen âlimlerinden olan Mehmet Emin Efendi, zekâsı, kabiliyeti ve çabasıyla müderrislik makamına ulaşmıştır. İlmi faaliyetleri ile beraber şiirle de uğraşmıştır. Şâirliği ile ön plana çıkmıştır. 19. yüzyılın önemli şâirlerinden biri olmuştur. İffet mahlasını kullandığı için Bursalı İffet olarak tanınmıştır. Bu çalışmada Bursalı İffet Divanı tahlili yapılmıştır. Divan edebiyatı, tarihî gelişimi içerisinde değerlendirildiğinde, parlak dönemi sonlanmıştır. Ancak Divan edebiyatı, geleneğini 19. yüzyılda da önemli şâirlerle devam etmiştir. Bursalı İffet de geleneğin devamını sağlayan şâirlerdendir. Bursalı İffet Divanı 19. yüzyılın önemli eserlerinden olması ve dönemin zihniyetinin anlaşılmasına katkı sunacağı düşünülerek bu çalışma yapılmıştır. Bursalı İffet Divanı incelediğinde tahlil çalışması açısından zengin bir içeriğe sahip olduğu tespit edildi. Farklı divan tahlili ile ilgili akademik çalışmalar incelendi. İncelenen akademik çalışmalardan sonra Bursalı İffet Divanı'nın tahlili için bir çalışma yöntemi belirlendi. Buna göre divan okumaları yapıldı. Divan'ın tarama ve fişleme yöntemi kullanılarak çokça kavram ve ibareler seçilerek yazım sürecine başlandı. Bursalı İffet Divanı'nın tahlil çalışmaları beş ana bölüm altında incelendi. Bunlar din, tasavvuf, insan, sosyal hayat ve maddi kültür ve tabiattır. Her bölüm alt başlıklara ayrılarak detaylı bir şekilde ele alındı. Kavramlar açıklandı, örnek beyitler sunuldu, beyitlerin anlam dünyasına girilmeye çalışıldı. Bu yolla Divan'ın daha iyi anlaşılması sağlanmaya çalışıldı. Anahtar Kelimeler: Divan Edebiyatı, 19. Yüzyıl, Bursalı İffet, Divan, Tahlil.

Mehmet Emin Efendi, one of the leading scholars of his time, reached the rank of professor with his intelligence, ability and effort. Along with his scientific activities, he also dealt with poetry. He came to the fore with his poetry. He became one of the important poets of the 19th century. He was known as Bursalı İffet because he used the pen name İffet. In this study, the analysis of the Bursali Chastity Divan was made. When we examined the Bursalı chastity Court, it was found that it has a rich content in terms of analysis work. Academic studies related to different court analysis were examined. After the examined academic studies, a study method was determined for the analysis of the Bursalı chastity Court. Accordingly, court readings were conducted. By using the scanning and filing method of the Divan, many concepts and phrases were selected and the writing process was started. The analysis studies of the Bursalı chastity Court were examined under five main sections. These are religion, Sufism, man, social life, as well as material culture and nature. Each section was divided into subheadings and discussed in detail. Concepts were explained, sample couplets were presented, and attempts were made to enter the world of meaning of couplets. In this way, it was tried to provide a better understanding of the divan. Key words: Divan Literature, 19th Century, Bursalı Iffet, Divan, Analysis