KADIZÂDE MEHMED EFENDI’NIN MEBHAS-I IMAN ADLI ESERINDE ISIM VE FIIL ÇEKIMI

Abstract

Bu çalisma, XVII. yüzyilda yasamis dönemin en önemli siyasi, dini ve edebi sahsiyetlerinden biri olan Kadizâde Mehmed Efendi’nin kaleme almis oldugu Mebhas-i Imân adli eserde geçen isim ve fiil çekimleri üzerinedir. Eser, IV. Murat devrinde Kadizâde Mehmed Efendi öncülügünde baslayip yillarca devam eden Kadizâdeliler Hareketi’nin fikir dünyasina isik tutan en önemli eserlerden biridir. Devrin tartismali konularindan olan tütün kullanimi, kahve kültürü ve raks gibi konulara deginmesi yönüyle ön plana çikan eser, muhteva açisindan önemli oldugu kadar dönemin dil hususiyetlerinin aydinlatilmasi açisindan da önemlidir. Klasik Osmanli Türkçesi Dönemi’nde yazilmis olan eser, Eski Anadolu Türkçesi dil hususiyetlerinin çogunu barindirmasi yönüyle önemlidir. Çalismanin asil konusunu olusturan Mebhas-i Imân’da geçen isim ve fiil çekimleri eklerin tarihsel serüveni gözetilerek Eski Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde geçen halleriyle karsilastirmali olarak verilecektir.