Analîza çîrokên derasayî yên Herêma curnê reş li gorî rêbaza Vladimir Propp

Abstract

Masal, sözlü anlatı geleneğinin bir ürünüdür. Masallar insanların anlatımı sayesinde nesilden nesile aktarılmıştır. Halk masalları, kaybolma riski nedeniyle derlemeciler tarafından kaydedilmektedirler. Biz de bu çalışmaya öncelikle Hilvan masallarını derlemekle başladık. Bu çalışmada Hilvan'da tespit ettiğimiz on beş masal kullanıldı. Folklorcular, masallar üzerine farklı çalışmalar yapmışlardır. Bu folklorculardan biri de Vladimir Propp' dur. O daha çok olağanüstü masallara yönelmiş ve olağanüstü masallar üzerine otuz bir fonksiyon tespit etmiştir. Bu çalışmada Hilvan'da derlenen on beş olağanüstü masal Vladimir Propp'un yöntemine göre analiz edildi. Bu çalışmanın amacı Hilvan yöresine ait olağanüstü masalların Vladimir Propp yöntemine uyar mı uymaz mı sorusunun cevabını vermektir. Propp'un belirlediği tüm fonksiyonlar bu masallarda tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda Hilvan yöresine ait olağanüstü masalları bazı eksiklikler olsa da Vladimir Propp yöntemine uyduğu görülmüştür.

Story is a product of oral narritive tradition. Stories and tales have been passed down from generation to generation through the narration of people. In order to preserve this genre, the tales were recorded by the compilers. We started this study by compiling Hilvan tales. In this study, we have benefited from fifteen fairy tales that we have detected in Hilvan. Folklorists have carried out various studies on fairy tales. Vladimir Propp is one of those folklorists. He mostly focused on fairy tales and identified thirty-one functions of fairy tales. In this study, fifteen fairy tales compiled in Hilvan were analyzed according to Vladimir Propp's method. The aim of this study is to answer the question of whether Hilvan's fairy tales fit the Vladimir Propp's method or not. All functions determined by Propp have been detected in these tales. As a result of this study, it has been confirmed that Hilvan's fairy tales there are some deficiencies. Çîrok, cureyek ji edebiyata gelêrî ye. Çîrok bi saya vegotina mirovan ji nifşekê derbasî nifşeke din bûne. Ji bo ku ev cure winda nebe jî ji aliyê berhevkaran ve tên qeydkirin. Me jî herî pêşî bi berhevkirina çîrokên Curnê Reş dest bi vê xebatê kir. Di vê xebatê de panzdeh çîrokên ku me li herêma Curnê Reş tespît kirine hatin bikaranîn. Folklornasan, xebatên curbicur di derheqê çîrokan de kirine. Yek ji wan folklornasan jî Vladimir Propp e. Wî bêhtir bala xwe daye li ser çîrokên derasa û li ser çîrokên derasa sîh û yek fonksîyon diyar kirine. Di vê xebatê de panzdeh çîrokên derasa yên Curnê Reş, li gor rêbaza Vladimir Propp hatine analîzkirin. Armanca vê tezê ew e ku bersiva pirsa çîrokên derasa yên herêma Curnê Reş li rêbaza Vladimir Propp tên yan nayê bê dayîn. Hemî fonksîyonên ku Propp diyar kirine di van çîrokan de hatin tespitkirin. Di encama vê xebatê de tê dîtin ku pirani çîrokên derasa yên Curnê Reş hin kêmasî hebin jî li rêbaza Vladimir Propp tên.