Resimli Çocuk Kitaplarının Olumsuz Ögeler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı kütüphanelerin okul öncesi bölümünde bulunan resimli çocuk kitaplarını olumsuz ögeler açısından incelemektir. Araştırmada nitel desenlerden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın materyallerini 2015-2019 yılları arasında yayımlanmış, Ankara ve Eskişehir illerindeki iki kütüphanenin okul öncesi kategorisinde sınıflandırılmış 100 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Okul öncesi öğretmenlerinin ve alan uzmanlarının görüşleri ile alanyazın taraması sonucu Resimli Çocuk Kitaplarındaki Olumsuz Ögelerin İncelenmesi Formu oluşturulmuştur. Resimli çocuk kitapları bu forma göre betimsel olarak analiz edilerek olumsuz ögelerin sıklığı saptanmıştır. Saptanan olumsuz ögelerin sıklığı şu şekildedir: Biçimsel (f:319), içerik (f:43), tema (f:36), dil ve anlatım (f:60), kahraman-karakter (f:26) ve zaman (f:27). Elde edilen bu sonuçlara göre öğretmenlerin ve ailelerin kitap seçerken daha seçici davranmaları; yayınevlerinin alanda uzman eğitimcilerin dönütleri doğrultusunda basım aşamalarına geçmeleri; yazarların ve çizerlerin okul öncesi dönem çocukların gelişim özelliklerini göz önünde bulundurarak kitaplarını yazmaları; kütüphanelerin ise yaşlara göre düzenledikleri kategorilerdeki kitapları çocukların gelişim düzeylerine ve çocuk kitaplarında bulunması gereken özelliklere göre belirlemeleri önerilmektedir.

The aim of this study is to examine the picture books for children in pre-school departments of libraries in terms of negative factors. Document analysis method, one of the qualitative designs, was used in the research. The materials of the study consist of 100 illustrated children's books published between 2015-2019 and classified in the preschool category of two libraries in Ankara and Eskişehir provinces. In order to determine the negative elements in the books, the "negative elements" book review form was created as a result of the literature review about the negative elements in the books and the opinions of the preschool teachers about the negative elements in the books. Illustrated children's books were analyzed descriptively according to this form, and the frequency of negative elements was determined. The frequency of negative items detected are as follows: formal (f: 319), content (f: 43), theme (f: 36), language and expression (f: 60), hero-character (f: 26), and time (f: 27). According to these results, teachers and families are more selective when choosing books; authors and illustrators are write their books considering the developmental characteristics of preschool children; libraries determine the books in categories organized by age according to the developmental levels of children.