Goltz Paşa’nın Gözünde Osmanlı Balkanları: İsyan ve Demografi

Abstract

Goltz Paşa, son dönem Osmanlı askerî modernleşmesinin ve Osmanlı-Alman ilişkilerinin önemli bir figürüdür. Paşa görevde kaldığı süre boyunca askerî alanda birçok proje geliştirmiş, 93 harbinden sonra Osmanlı ordusunun yeniden yapılanmasından önemli roller üstlenmiştir. Görev yaptığı süre içerisinde Alman askerî sanayisi ile Osmanlılar arasında köprü görevi görmüş, kendisinin de çabalarıyla Osmanlı Devleti Alman askerî sanayisine yüklü miktarlarda siparişler vermiştir. Goltz, Osmanlı askerî modernleşmesi alanına katkıda bulunmakla birlikte zaman zaman Osmanlı coğrafyasına dair gözlemlerde de bulunmuştur. Paşa’nın en çok üzerinde durduğu bölge ise Balkanlar olmuştur. Bölgeye yapmış olduğu gezileri kaleme alan Paşa, zaman zaman da yabancı basına bölgedeki gelişmelere dair makaleler göndermiştir. Goltz, incelemiş olduğumuz bu yazısında, İstanbul'un Balkanlardaki siyasetine ve Avrupalı büyük güçlerin geliştirmiş oldukları politikalara değinmiştir. Paşa, gözlemlerini sadece siyasi alana sıkıştırarak yapmamıştır. Söz konusu bölgedeki problemlerin kaynağına değinirken, bölgenin demografik yapısına, bölge halklarının ilişkilerine, sosyal düzene de atıfta bulunmuştur. Bu açıdan Paşa’nın bölgeye dair gözlemleri günümüz de yaşanan problemlere de açıklama sunacak niteliktedir.